TerraNova
New member
Anayasa Mahkemesi, Halkların Demokratik Partisi (HDP) eski Eş Genel Lideri Figen Yüksekdağ’ın, tutuklama önleminin tüzel olmaması, tutukluluğun makul süreyi aşması ve tahliye talepleri ile tutukluluğa yönelik itirazların kısa müddette karara bağlanmaması üzere niçinlerle yaptığı kişisel başvuruyu reddetti.
Mahkeme sonucunda, 2015’te HDP Van Milletvekili olarak seçilen Yüksekdağ’ın, hakkında mutlaklaşmış mahkumiyet kararı bulunması niçiniyle TBMM tarafınca milletvekilliğinin, Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı tarafınca da parti üyeliğinin düşürüldüğü açıklandı.
Yüksekdağ’ın partideki nazaranvinin de bitmiş olduği söz edilen kararda, müracaatçı hakkında farklı Cumhuriyet başsavcılıklarınca yürütülen soruşturmalar kapsamında dokunulmazlığının kaldırılması istemiyle sekiz farklı fezleke düzenlendiği hatırlatıldı ve müracaatçı Figen Yüksekdağ’a isnat edilen suçlamalar hakkında bilgi verildi.
Yüksekdağ’ın Diyarbakır Cumhuriyet Başsavcılığınca hakkında yürütülen bir soruşturma kapsamında Ankara’da gözaltına alındığın bildirilen kararda, müracaatçının “6-7 Ekim” ve “Hendek olayları”na ait kimi konuşmaları ve DTK bünyesindeki faaliyetlerine değinilerek, tutuklama talebiyle Diyarbakır 2. Sulh Ceza Hakimliğine sevk edildiği ve “silahlı terör örgütüne üye olma”, “halkı hata işlemeye alenen tahrik etme” suçlamalarından tutuklandığı hatırlatıldı.
Yargılama süreci
Diyarbakır Cumhuriyet Başsavcılığının 2017’de hazırladığı iddianame ile müracaatçı Yüksekdağ’ın “silahlı terör örgütü kurma yahut yönetme”, “terör örgütü propagandası yapma”, “halkı kin ve düşmanlığa alenen tahrik etme”, “suç işlemeye alenen tahrik etme”, “kanuna ters toplantı ve yürüyüşlere silahsız katılarak ihtara karşın resen dağılmama”, “halkı kanuna ters toplantı ve şov yürüyüşüne kışkırtma” hatalarından cezalandırılması istemiyle tıpkı yer ağır ceza mahkemesinde kamu davası açıldığı, Yüksekdağ’ın tutukluluğa yaptığı itirazın da reddedildiğine işaret edilen kararda, davanın Diyarbakır 8. Ağır Ceza Mahkemesince kabul edildiği ve tensip incelemesi kararında mahkemenin, müracaatçıya yüklenen örgüt yöneticiliği hatasının Ankara’da işlendiğini ve davanın Ankara Ağır Ceza Mahkemesi’nde görülmesi gerektiğini belirterek yetkisizlik sonucu verdiği, evrakın yetkisizlikle Ankara 16. Ağır Ceza Mahkemesine geldiği bildirildi.
Ankara 16. Ağır Ceza Mahkemesinin, birinci duruşmayı 4 Temmuz 2017’de yaptığı, müracaatçının da bu duruşmaya Ses ve Manzara Bilişim Sistemi (SEGBİS) üzerinden katıldığı vurgulanan kararda, mahkemenin, üzerine atılı hata işlemeye alenen tahrik etmek ve silahlı terör örgütüne üye olma hatalarının vasıf ve mahiyeti, mevcut kanıt durumu, Avrupa İnsan Hakları Kontratı’nda öngörülen geçerli kuşku sebepleri, anayasada belirtilen güçlü belirti ve CMK’da öngörülen güçlü kabahat kuşkusunu gösterir somut kanıtların mevcut olması, müsnet kabahatin katalog kabahatlerden olması, bu hatalar için kanunda öngörülen cezanın alt ve üst hudutları, tutuklama önleminin ölçülü olması ve bu niçinlerle isimli denetim uygulamasının yetersiz kalacağı sebebi öne sürülerek sanık Figen Yüksekdağ’ın tutukluluğunun devamına karar verdiği bildirildi ve yargılama sürecine ait ayrıntılar paylaşıldı.
Kararda, ondan sonrasında da benzeri münasebetlerle tutuklu yargılamaya yapılan itirazların reddedildiği bildirildi.
“Süre makul”
Yüksekdağ’ın 26 Şubat 2021’de tutuklama önleminin türel olmaması, tutukluluğun makul süreyi aşması, tutukluluk incelemelerinin yapılmaması, tahliye talepleri ile tutukluluğa yönelik itirazların kısa müddette karara bağlanmaması ve tutukluluk incelemelerinin hakim ile mahkeme önüne çıkarılmaksızın yapılması niçinleriyle kişi hürriyeti ve güvenliği hakkının ihlali savıyla Anayasa Mahkemesine kişisel müracaatta bulunduğu kaydedilen kararda, bu sırada Ankara 16. Ağır Ceza Mahkemesinin 32. duruşmada türel ve fiili temas bulunduğu nedeni öne sürülerek davanın müracaatçının sanığı olduğu Ankara 22. Ağır Ceza Mahkemesi’nde yürütülen dava ile birleştirilmesine ve tutukluluk halinin devamına karar verdiği, bu karar daha sonrasında dava belgesinin Ankara 22. Ağır Ceza Mahkemesine geldiği açıklandı.
Ankara 22. Ağır Ceza Mahkemesinin de 21 Mayıs, 25 Haziran ve 23 Eylül 2021 tarihindeki duruşmalarda daha evvel açıklanan münasebetlerle tutukluluğunun devamına karar verdiği kaydedilen kararda, müracaatçının milletvekili ve bir siyasi partinin genel lideri sıfatını taşıdığı periyotta geçen tutukluluk müddetinin 4 ay 5 gün olduğu belirtilerek, şu sözlere yer verildi:
“Bu müddetin, Anayasa Mahkemesi tarafınca daha evvel makul bulunmayan tutukluluk mühletlerine -Selahattin Demirtaş müracaatında 1 yıl 7 ay 20 gün, Mehmet Haberal ile Mustafa Ali Balbay müracaatlarında yaklaşık 2 yıl 1 ay 17 gün, Kemal Aktaş ve Selma Irmak, Faysal Sarıyıldız, İbrahim Ayhan ile Gülser Yıldırım müracaatlarında ise 2 yıl 6 ay 20 gün- nazaran pek kısa olduğu görülmektedir. Tutuklanmasına karar verilen kişinin milletvekili olmasının bu önlemi otomatik olarak ölçüsüz kılmayacağı ve müracaatçının milletvekili, bir siyasi partinin genel lideri sıfatıyla tutulmasının uzunca bir süre devam etmediği de gözetildiğinde 4 ay 5 günlük mühletin yaklaşık 3 yıl 1 ay boyunca devam eden önlemin ölçülülüğü açısından bir sorun oluşturmadığı değerlendirilmiştir.
Tutukluluğun ön kuralı olan hata işlendiğine dair güçlü belirti ile hürriyetten mahrum bırakılmanın legal niçinlerinin ve önlemin ölçülülüğünün belirtilmesi bakımından müracaatçı hakkındaki tutukluluğun devamına ait kararların münasebetlerinin ilgili ve kâfi olması ve soruşturma ve kovuşturma süreçlerinin yürütülmesinde bir özensizliğin bulunmaması konuları bir bütün olarak dikkate alındığında yaklaşık 3 yıl 1 aylık tutukluluk mühletinin makul olduğu kararına varılmıştır.”
Yüksek Mahkeme sonucunda, Ankara 16. Ağır Ceza Mahkemesinin zabıtlarında açık biçimde açıklandıği üzere Yüksekdağ hakkında farklı mahkemelerce verilen ve mutlaklaşan mahkumiyet kararlarının infazının gerçekleştiği, tutukluluk müddetinin de bu cezaların infazından düşüldüğü vurgulandı.
“Özensizlik yok”
Silahlı terör örgütü kurma yahut yönetme kabahatinden yürütülen soruşturmanın farklı hatalarla ilgili soruşturmalara nazaran güç ve karmaşık olduğunu vurgulayan Anayasa Mahkemesi, sonucunda şu değerlendirmelere yer verdi:
“Sekiz farklı fezlekeye mevzu olaylara ait olan ve terör örgütü propagandası yapma, kanuna alışılmamış toplantı ve yürüyüşlere silahsız katılarak ihtara karşın bizatihi dağılmama, halkı kanuna muhalif toplantı ve şov yürüyüşüne kışkırtma üzere öbür epey sayıda suçlamayı odak alan soruşturma kademesinin kararında müracaatçı hakkında kamu davası açılmıştır. İddianamenin kabulünden kısa bir süre daha sonra duruşma açılarak yargılama başlatılmıştır. Diyarbakır 8. Ağır Ceza Mahkemesinin yetkisizlik sonucu vermesi üzerine dava belgesinin gönderildiği Ankara 16. Ağır Ceza Mahkemesi, tıpkı biçimde kısa bir süre geçtikten daha sonra yargılamayı başlatmış ve 32 duruşma kararında türel ve fiili irtibat bulunduğu sebebi öne sürülerek davanın, müracaatçının sanığı olduğu Ankara 22. Ağır Ceza Mahkemesinin epey sayıda sanık ve mağduru içeren ve çok karmaşık nitelik arz eden evrakında (Kobani Davası) yürütülen dava ile birleştirilmesine karar verdi. Kovuşturma süreci Ankara 22. Ağır Ceza Mahkemesi önünde derdesttir. Bu bakımdan kanıtların toplanmasındaki kuvvetliğün, müracaatçı hakkındaki suçlamaların sayısı ve mahiyetinin ve halihazırda yürütülen davanın kapsamının soruşturma ve kovuşturma süreçlerinde tutuklama önlemine başvurma muhtaçlığını artırdığı ve anılan süreçlerin cereyanında bir özensizliğin bulunmadığı görülmektedir.”
Ankara 16. Ağır Mahkemesi’nde yapılan 32 celsede, sanığın savunma yapmaktan kaçındığı, bu durumun bildirilmesine karşın sanığın duruşmalara mazeret belirterek katılmadığı, sanığın duruşmalarda makul müddette yargılama talep ettiği lakin savunmasını makul müddette yapmaktan kaçındığı, bu durumun duruşma zabıtlarına yansıdığının görüldüğü açıklandı.
Karar
Başvuruyu pahalandıran Yüksek Mahkeme, Yüksekdağ’ın tutuklamanın tüzel olmaması ötürüsıyla kişi hürriyeti ve güvenliği hakkının ihlal edildiğine ait savın tekrarlanmış müracaat olması niçiniyle reddine karar verdi.
Anayasa Mahkemesi, tutukluluk incelemelerinin yapılmaması ötürüsıyla kişi hürriyeti ve güvenliği hakkının ihlal edildiğine ait iddiayı mevzu bakımından yetkisizlik niçiniyle, tahliye talepleri ve tutukluluğa ait itirazların kısa müddette karara bağlanmaması ötürüsıyla kişi hürriyeti ve güvenliği hakkının ihlal edildiğine ait iddiayı ise açıkça destekten mahrum olması niçiniyle kabul edilemez buldu.
Yüksekdağ’ın başka savlarını da pahalandıran Yüksek Mahkeme, yargılama sürecinde kişi hürriyeti ve güvenliği hakkının ihlal edilmediğine karar verdi.
Karar, Adalet Bakanlığına gönderildi.
Mahkeme sonucunda, 2015’te HDP Van Milletvekili olarak seçilen Yüksekdağ’ın, hakkında mutlaklaşmış mahkumiyet kararı bulunması niçiniyle TBMM tarafınca milletvekilliğinin, Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı tarafınca da parti üyeliğinin düşürüldüğü açıklandı.
Yüksekdağ’ın partideki nazaranvinin de bitmiş olduği söz edilen kararda, müracaatçı hakkında farklı Cumhuriyet başsavcılıklarınca yürütülen soruşturmalar kapsamında dokunulmazlığının kaldırılması istemiyle sekiz farklı fezleke düzenlendiği hatırlatıldı ve müracaatçı Figen Yüksekdağ’a isnat edilen suçlamalar hakkında bilgi verildi.
Yüksekdağ’ın Diyarbakır Cumhuriyet Başsavcılığınca hakkında yürütülen bir soruşturma kapsamında Ankara’da gözaltına alındığın bildirilen kararda, müracaatçının “6-7 Ekim” ve “Hendek olayları”na ait kimi konuşmaları ve DTK bünyesindeki faaliyetlerine değinilerek, tutuklama talebiyle Diyarbakır 2. Sulh Ceza Hakimliğine sevk edildiği ve “silahlı terör örgütüne üye olma”, “halkı hata işlemeye alenen tahrik etme” suçlamalarından tutuklandığı hatırlatıldı.
Yargılama süreci
Diyarbakır Cumhuriyet Başsavcılığının 2017’de hazırladığı iddianame ile müracaatçı Yüksekdağ’ın “silahlı terör örgütü kurma yahut yönetme”, “terör örgütü propagandası yapma”, “halkı kin ve düşmanlığa alenen tahrik etme”, “suç işlemeye alenen tahrik etme”, “kanuna ters toplantı ve yürüyüşlere silahsız katılarak ihtara karşın resen dağılmama”, “halkı kanuna ters toplantı ve şov yürüyüşüne kışkırtma” hatalarından cezalandırılması istemiyle tıpkı yer ağır ceza mahkemesinde kamu davası açıldığı, Yüksekdağ’ın tutukluluğa yaptığı itirazın da reddedildiğine işaret edilen kararda, davanın Diyarbakır 8. Ağır Ceza Mahkemesince kabul edildiği ve tensip incelemesi kararında mahkemenin, müracaatçıya yüklenen örgüt yöneticiliği hatasının Ankara’da işlendiğini ve davanın Ankara Ağır Ceza Mahkemesi’nde görülmesi gerektiğini belirterek yetkisizlik sonucu verdiği, evrakın yetkisizlikle Ankara 16. Ağır Ceza Mahkemesine geldiği bildirildi.
Ankara 16. Ağır Ceza Mahkemesinin, birinci duruşmayı 4 Temmuz 2017’de yaptığı, müracaatçının da bu duruşmaya Ses ve Manzara Bilişim Sistemi (SEGBİS) üzerinden katıldığı vurgulanan kararda, mahkemenin, üzerine atılı hata işlemeye alenen tahrik etmek ve silahlı terör örgütüne üye olma hatalarının vasıf ve mahiyeti, mevcut kanıt durumu, Avrupa İnsan Hakları Kontratı’nda öngörülen geçerli kuşku sebepleri, anayasada belirtilen güçlü belirti ve CMK’da öngörülen güçlü kabahat kuşkusunu gösterir somut kanıtların mevcut olması, müsnet kabahatin katalog kabahatlerden olması, bu hatalar için kanunda öngörülen cezanın alt ve üst hudutları, tutuklama önleminin ölçülü olması ve bu niçinlerle isimli denetim uygulamasının yetersiz kalacağı sebebi öne sürülerek sanık Figen Yüksekdağ’ın tutukluluğunun devamına karar verdiği bildirildi ve yargılama sürecine ait ayrıntılar paylaşıldı.
Kararda, ondan sonrasında da benzeri münasebetlerle tutuklu yargılamaya yapılan itirazların reddedildiği bildirildi.
“Süre makul”
Yüksekdağ’ın 26 Şubat 2021’de tutuklama önleminin türel olmaması, tutukluluğun makul süreyi aşması, tutukluluk incelemelerinin yapılmaması, tahliye talepleri ile tutukluluğa yönelik itirazların kısa müddette karara bağlanmaması ve tutukluluk incelemelerinin hakim ile mahkeme önüne çıkarılmaksızın yapılması niçinleriyle kişi hürriyeti ve güvenliği hakkının ihlali savıyla Anayasa Mahkemesine kişisel müracaatta bulunduğu kaydedilen kararda, bu sırada Ankara 16. Ağır Ceza Mahkemesinin 32. duruşmada türel ve fiili temas bulunduğu nedeni öne sürülerek davanın müracaatçının sanığı olduğu Ankara 22. Ağır Ceza Mahkemesi’nde yürütülen dava ile birleştirilmesine ve tutukluluk halinin devamına karar verdiği, bu karar daha sonrasında dava belgesinin Ankara 22. Ağır Ceza Mahkemesine geldiği açıklandı.
Ankara 22. Ağır Ceza Mahkemesinin de 21 Mayıs, 25 Haziran ve 23 Eylül 2021 tarihindeki duruşmalarda daha evvel açıklanan münasebetlerle tutukluluğunun devamına karar verdiği kaydedilen kararda, müracaatçının milletvekili ve bir siyasi partinin genel lideri sıfatını taşıdığı periyotta geçen tutukluluk müddetinin 4 ay 5 gün olduğu belirtilerek, şu sözlere yer verildi:
“Bu müddetin, Anayasa Mahkemesi tarafınca daha evvel makul bulunmayan tutukluluk mühletlerine -Selahattin Demirtaş müracaatında 1 yıl 7 ay 20 gün, Mehmet Haberal ile Mustafa Ali Balbay müracaatlarında yaklaşık 2 yıl 1 ay 17 gün, Kemal Aktaş ve Selma Irmak, Faysal Sarıyıldız, İbrahim Ayhan ile Gülser Yıldırım müracaatlarında ise 2 yıl 6 ay 20 gün- nazaran pek kısa olduğu görülmektedir. Tutuklanmasına karar verilen kişinin milletvekili olmasının bu önlemi otomatik olarak ölçüsüz kılmayacağı ve müracaatçının milletvekili, bir siyasi partinin genel lideri sıfatıyla tutulmasının uzunca bir süre devam etmediği de gözetildiğinde 4 ay 5 günlük mühletin yaklaşık 3 yıl 1 ay boyunca devam eden önlemin ölçülülüğü açısından bir sorun oluşturmadığı değerlendirilmiştir.
Tutukluluğun ön kuralı olan hata işlendiğine dair güçlü belirti ile hürriyetten mahrum bırakılmanın legal niçinlerinin ve önlemin ölçülülüğünün belirtilmesi bakımından müracaatçı hakkındaki tutukluluğun devamına ait kararların münasebetlerinin ilgili ve kâfi olması ve soruşturma ve kovuşturma süreçlerinin yürütülmesinde bir özensizliğin bulunmaması konuları bir bütün olarak dikkate alındığında yaklaşık 3 yıl 1 aylık tutukluluk mühletinin makul olduğu kararına varılmıştır.”
Yüksek Mahkeme sonucunda, Ankara 16. Ağır Ceza Mahkemesinin zabıtlarında açık biçimde açıklandıği üzere Yüksekdağ hakkında farklı mahkemelerce verilen ve mutlaklaşan mahkumiyet kararlarının infazının gerçekleştiği, tutukluluk müddetinin de bu cezaların infazından düşüldüğü vurgulandı.
“Özensizlik yok”
Silahlı terör örgütü kurma yahut yönetme kabahatinden yürütülen soruşturmanın farklı hatalarla ilgili soruşturmalara nazaran güç ve karmaşık olduğunu vurgulayan Anayasa Mahkemesi, sonucunda şu değerlendirmelere yer verdi:
“Sekiz farklı fezlekeye mevzu olaylara ait olan ve terör örgütü propagandası yapma, kanuna alışılmamış toplantı ve yürüyüşlere silahsız katılarak ihtara karşın bizatihi dağılmama, halkı kanuna muhalif toplantı ve şov yürüyüşüne kışkırtma üzere öbür epey sayıda suçlamayı odak alan soruşturma kademesinin kararında müracaatçı hakkında kamu davası açılmıştır. İddianamenin kabulünden kısa bir süre daha sonra duruşma açılarak yargılama başlatılmıştır. Diyarbakır 8. Ağır Ceza Mahkemesinin yetkisizlik sonucu vermesi üzerine dava belgesinin gönderildiği Ankara 16. Ağır Ceza Mahkemesi, tıpkı biçimde kısa bir süre geçtikten daha sonra yargılamayı başlatmış ve 32 duruşma kararında türel ve fiili irtibat bulunduğu sebebi öne sürülerek davanın, müracaatçının sanığı olduğu Ankara 22. Ağır Ceza Mahkemesinin epey sayıda sanık ve mağduru içeren ve çok karmaşık nitelik arz eden evrakında (Kobani Davası) yürütülen dava ile birleştirilmesine karar verdi. Kovuşturma süreci Ankara 22. Ağır Ceza Mahkemesi önünde derdesttir. Bu bakımdan kanıtların toplanmasındaki kuvvetliğün, müracaatçı hakkındaki suçlamaların sayısı ve mahiyetinin ve halihazırda yürütülen davanın kapsamının soruşturma ve kovuşturma süreçlerinde tutuklama önlemine başvurma muhtaçlığını artırdığı ve anılan süreçlerin cereyanında bir özensizliğin bulunmadığı görülmektedir.”
Ankara 16. Ağır Mahkemesi’nde yapılan 32 celsede, sanığın savunma yapmaktan kaçındığı, bu durumun bildirilmesine karşın sanığın duruşmalara mazeret belirterek katılmadığı, sanığın duruşmalarda makul müddette yargılama talep ettiği lakin savunmasını makul müddette yapmaktan kaçındığı, bu durumun duruşma zabıtlarına yansıdığının görüldüğü açıklandı.
Karar
Başvuruyu pahalandıran Yüksek Mahkeme, Yüksekdağ’ın tutuklamanın tüzel olmaması ötürüsıyla kişi hürriyeti ve güvenliği hakkının ihlal edildiğine ait savın tekrarlanmış müracaat olması niçiniyle reddine karar verdi.
Anayasa Mahkemesi, tutukluluk incelemelerinin yapılmaması ötürüsıyla kişi hürriyeti ve güvenliği hakkının ihlal edildiğine ait iddiayı mevzu bakımından yetkisizlik niçiniyle, tahliye talepleri ve tutukluluğa ait itirazların kısa müddette karara bağlanmaması ötürüsıyla kişi hürriyeti ve güvenliği hakkının ihlal edildiğine ait iddiayı ise açıkça destekten mahrum olması niçiniyle kabul edilemez buldu.
Yüksekdağ’ın başka savlarını da pahalandıran Yüksek Mahkeme, yargılama sürecinde kişi hürriyeti ve güvenliği hakkının ihlal edilmediğine karar verdi.
Karar, Adalet Bakanlığına gönderildi.