TerraNova
New member
Uzmanlar, Birleşmiş Milletler (BM) bünyesindeki Hükümetlerarası İklim Değişikliği Paneli’nin (IPCC) yeni raporunun, gelecek senelerda olabilecekleri bilimsel bir çerçevede ve bölgesel manada ayrıntılı bulgularla ortaya koyduğunu belirtti.
IPCC’nin dünyada merakla beklenen ve 66 ülkeden 234 bilim beşerinin 5 yıllık çalışmayla hazırladığı altıncı raporu Cenevre’de belirtildi.
İklim değişikliğinin “yaygın, süratli ve yoğun” olduğu ikazında bulunulan raporu pahalandıran İstanbul Üniversitesi-Cerrahpaşa Orman Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Yusuf Serengil, rapora bakılırsa son senelerda küresel olarak görülen çok atmosferik olayların artışının şu ana kadar gerçekleşen 1,1 derecelik ısınmanın bir kararı olduğunu aktardı. Serengil, “IPCC bu bahiste artık daha net konuşmakta. 1850’den günümüze gerçekleşen bu düzeydeki ısınma şayet yeni tedbirler alınmazsa 20 yıl ortasında 1,5 derecenin üzerine hatta 2 dereceye çıkacak. Sıcaklık artışı buzulların erimesiyle sisteme daha fazla su girmesini, buharlaşmanın artmasını ötürüsıyla atmosferde daha fazla su buharı bulunmasını sağlamakta. Bunun bir kararı olarak ise birtakım bölgelerde çok yağışları, kimilerinde ise daha kurak devirleri gözlemlemekteyiz.” diye konuştu.
Serengil, raporda 5 farklı senaryoya yer verildiğine değinerek, şöyleki devam etti:
“Bu senaryoların tümünde global ortalama sıcaklık 2050 yılına kadar 1,5 derecenin üzerine çıkacak. Emisyonlar önemli biçimde azaltılır ve 2050 yılında net sıfır emisyon gayesi gerçekleştirse -ki bu en düzgün senaryo- bu durumda 1,5 derecenin az üzerinde yani 2 derecenin altında tutulabilir. Bu da Paris İklim Anlaşması’ndaki 2 derece gayesinin tutturulması manasına gelmekte. Öte yandan Paris İklim Mutabakatı kapsamındaki mevcut azaltım gayelerinin kâfi olmadığı ve 191 taraf ülkeden yalnızca 110 adedinin azaltım maksadını güncelleyip kuvvetlendirdiği vurgulandı. Şayet toplam sera gazı emisyonlarının yüzde 80’ini gerçekleştiren gelişmiş 20 ülke emisyonlarını azaltmazsa 2 derecenin altı gayesi bir hayal. Basın toplantısında üç temel mevzu vurgulandı; şahit olduğumuz çok hava olaylarının sebebi emisyona sebep olan insan faaliyetleri, iklim değişikliği dünyadaki her bölgeyi etkilemekte, iklim değişikliğini durdurmanın tek yolu önemli biçimde emisyonların azaltılması. Raporun kasım ayında Glasgow’da yapılacak 26. Taraflar Toplantısında müzakerecilere yol göstermesi bekleniyor.”
Kovid-19 salgınının emisyonlara kalıcı tesirinden kelam edilemeyeceğinin, yalnızca bir süre emisyonların ve hava kirliliğinin azaldığının anlatıldığını lisana getiren Serengil, emisyonları tutan ve sıcaklık artışını frenleyen okyanuslar ve karasal ekosistemlerin yıllık yüzde 56 civarındaki azaltım etkisinin ormansızlaşma devam ederse yıllar içerisinde düşebileceğinin altının çizildiğine işaret etti.
“Etkileri 2050 yılına yaşamayacakmışız üzere bir yanılgıya düşmemek lazım”
İklim Değişikliği Siyasetleri Uzmanı Gamze Çelikyılmaz da rapora göre global atmosferde ortalama 2 derecelik sıcaklık artışı halinde Türkiye’nin de ortasında bulunduğu Akdeniz Havzası’nda hidrolojik, ziraî ve ekolojik kuraklıkta ve yangınlara uygun hava şartlarında artış beklendiğini söylemiş oldu.
Çelikyılmaz, “Rapor, 2 derecelik bir sıcaklık artışı olması halinde Akdeniz Havzası’nda ısınma, ekstrem sıcaklıklar, kuraklıklarda artış, yağışlarda azalma, yangına uygun hava şartlarında artış, deniz düzeyinde yükselme, kar örtüsünde azalma ve rüzgar suratlarında azalma üzere iklim tesirleri kombinasyonlarında yüzyılın ortalarında kıymetli değişiklikler bekliyor. Lakin biz bu değişiklikleri bilhassa son 20 yılda net bir biçimde gözlemliyoruz. Bu tesirlerin çoğunlukları ve şiddetleri de giderek artıyor. Yani bu tesirleri 2050 yılına yaşamayacakmışız üzere bir yanılgıya düşmemek lazım. İklim değişikliğini hayli net bir biçimde gözlemliyoruz.” dedi.
Türkiye’nin de öngörülen tüm iklim değişikliklerinden etkilendiğini belirten Çelikyılmaz, “Yerelde farklılık gösterse de başta kuraklık, sellerin yanı sıra fırtına, hortum, çok sıcak, çok soğuk, çok ve ani yağışlar üzere çok hava olayları ve bunlara bağlı iklim değişikliğinin tesirleri tüm yurtta kendini hissettiriyor. Bu tesirlerden yalnızca ekolojik sistemler değil, ekonomik kesimler de etkileniyor. Başta tarım olmak üzere, besin dalı tedarik zinciri, kent altyapıları, ulaştırma, turizm, sigortacılık, güç dalı üzere kilit alanlar olumsuz etkileniyor.” diye konuştu.
Türkiye’nin milletlerarası iklim değişikliği çalışmalarına katkıda bulunabilmek için Paris Sözleşmesi’ne ivedilikle taraf olması gerektiği görüşünü lisana getiren Çelikyılmaz, AB’nin yürürlüğe koyduğu Yeşil Mutabakat’a uygun olarak her bölümde düşük karbonlu kalkınma maksatları konulması ve sıkı biçimde uygulanması gerektiğini kaydetti.
“İnteraktif atlasla bölgelerdeki ısı ve yağış değişimi herkes tarafınca modellenebilecek”
Karbon piyasaları uzmanı Zeynep Pınar Öztürk ise şu değerlendirmeleri yaptı:
“IPCC’nin yeni raporu, sunuş biçiminin evvelki bildirimlere bakılırsa daha sıradan anlaşılır bir lisanla yapılması, ısınmanın artmasıyla muhtemel tesirlerin rakamsal olarak tabir edilmesi ve hazırlanan interaktif atlasla bölgelerdeki ısı ve yağış değişiminin herkes tarafınca modellenebilmesiyle farklılık yarattı. 5 başka senaryo üzerinde yapılan çalışmaların özetlendiği grafiklerde 2050 yılına kadar net sıfır amacının dünya çapında uygulanmasıyla Paris İklim Antlaşması amacı olan ortalama 1,5 dereceyi yakalamanın mümkün olduğu görüldü. İnsan faktörünün global ısınmada temel belirleyici olduğunun altı çizilen sunum boyunca, bilhassa G20 ülkelerine sera gazı emisyonlarında süratli, kuvvetli ve sürdürülebilir azaltımların yapılması için sık sık davette bulunuldu. Bu davet yalnızca hükümetlere değil, mahallî idarelere, özel dala ve vatandaşlaraydı.”
IPCC’nin dünyada merakla beklenen ve 66 ülkeden 234 bilim beşerinin 5 yıllık çalışmayla hazırladığı altıncı raporu Cenevre’de belirtildi.
İklim değişikliğinin “yaygın, süratli ve yoğun” olduğu ikazında bulunulan raporu pahalandıran İstanbul Üniversitesi-Cerrahpaşa Orman Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Yusuf Serengil, rapora bakılırsa son senelerda küresel olarak görülen çok atmosferik olayların artışının şu ana kadar gerçekleşen 1,1 derecelik ısınmanın bir kararı olduğunu aktardı. Serengil, “IPCC bu bahiste artık daha net konuşmakta. 1850’den günümüze gerçekleşen bu düzeydeki ısınma şayet yeni tedbirler alınmazsa 20 yıl ortasında 1,5 derecenin üzerine hatta 2 dereceye çıkacak. Sıcaklık artışı buzulların erimesiyle sisteme daha fazla su girmesini, buharlaşmanın artmasını ötürüsıyla atmosferde daha fazla su buharı bulunmasını sağlamakta. Bunun bir kararı olarak ise birtakım bölgelerde çok yağışları, kimilerinde ise daha kurak devirleri gözlemlemekteyiz.” diye konuştu.
Serengil, raporda 5 farklı senaryoya yer verildiğine değinerek, şöyleki devam etti:
“Bu senaryoların tümünde global ortalama sıcaklık 2050 yılına kadar 1,5 derecenin üzerine çıkacak. Emisyonlar önemli biçimde azaltılır ve 2050 yılında net sıfır emisyon gayesi gerçekleştirse -ki bu en düzgün senaryo- bu durumda 1,5 derecenin az üzerinde yani 2 derecenin altında tutulabilir. Bu da Paris İklim Anlaşması’ndaki 2 derece gayesinin tutturulması manasına gelmekte. Öte yandan Paris İklim Mutabakatı kapsamındaki mevcut azaltım gayelerinin kâfi olmadığı ve 191 taraf ülkeden yalnızca 110 adedinin azaltım maksadını güncelleyip kuvvetlendirdiği vurgulandı. Şayet toplam sera gazı emisyonlarının yüzde 80’ini gerçekleştiren gelişmiş 20 ülke emisyonlarını azaltmazsa 2 derecenin altı gayesi bir hayal. Basın toplantısında üç temel mevzu vurgulandı; şahit olduğumuz çok hava olaylarının sebebi emisyona sebep olan insan faaliyetleri, iklim değişikliği dünyadaki her bölgeyi etkilemekte, iklim değişikliğini durdurmanın tek yolu önemli biçimde emisyonların azaltılması. Raporun kasım ayında Glasgow’da yapılacak 26. Taraflar Toplantısında müzakerecilere yol göstermesi bekleniyor.”
Kovid-19 salgınının emisyonlara kalıcı tesirinden kelam edilemeyeceğinin, yalnızca bir süre emisyonların ve hava kirliliğinin azaldığının anlatıldığını lisana getiren Serengil, emisyonları tutan ve sıcaklık artışını frenleyen okyanuslar ve karasal ekosistemlerin yıllık yüzde 56 civarındaki azaltım etkisinin ormansızlaşma devam ederse yıllar içerisinde düşebileceğinin altının çizildiğine işaret etti.
“Etkileri 2050 yılına yaşamayacakmışız üzere bir yanılgıya düşmemek lazım”
İklim Değişikliği Siyasetleri Uzmanı Gamze Çelikyılmaz da rapora göre global atmosferde ortalama 2 derecelik sıcaklık artışı halinde Türkiye’nin de ortasında bulunduğu Akdeniz Havzası’nda hidrolojik, ziraî ve ekolojik kuraklıkta ve yangınlara uygun hava şartlarında artış beklendiğini söylemiş oldu.
Çelikyılmaz, “Rapor, 2 derecelik bir sıcaklık artışı olması halinde Akdeniz Havzası’nda ısınma, ekstrem sıcaklıklar, kuraklıklarda artış, yağışlarda azalma, yangına uygun hava şartlarında artış, deniz düzeyinde yükselme, kar örtüsünde azalma ve rüzgar suratlarında azalma üzere iklim tesirleri kombinasyonlarında yüzyılın ortalarında kıymetli değişiklikler bekliyor. Lakin biz bu değişiklikleri bilhassa son 20 yılda net bir biçimde gözlemliyoruz. Bu tesirlerin çoğunlukları ve şiddetleri de giderek artıyor. Yani bu tesirleri 2050 yılına yaşamayacakmışız üzere bir yanılgıya düşmemek lazım. İklim değişikliğini hayli net bir biçimde gözlemliyoruz.” dedi.
Türkiye’nin de öngörülen tüm iklim değişikliklerinden etkilendiğini belirten Çelikyılmaz, “Yerelde farklılık gösterse de başta kuraklık, sellerin yanı sıra fırtına, hortum, çok sıcak, çok soğuk, çok ve ani yağışlar üzere çok hava olayları ve bunlara bağlı iklim değişikliğinin tesirleri tüm yurtta kendini hissettiriyor. Bu tesirlerden yalnızca ekolojik sistemler değil, ekonomik kesimler de etkileniyor. Başta tarım olmak üzere, besin dalı tedarik zinciri, kent altyapıları, ulaştırma, turizm, sigortacılık, güç dalı üzere kilit alanlar olumsuz etkileniyor.” diye konuştu.
Türkiye’nin milletlerarası iklim değişikliği çalışmalarına katkıda bulunabilmek için Paris Sözleşmesi’ne ivedilikle taraf olması gerektiği görüşünü lisana getiren Çelikyılmaz, AB’nin yürürlüğe koyduğu Yeşil Mutabakat’a uygun olarak her bölümde düşük karbonlu kalkınma maksatları konulması ve sıkı biçimde uygulanması gerektiğini kaydetti.
“İnteraktif atlasla bölgelerdeki ısı ve yağış değişimi herkes tarafınca modellenebilecek”
Karbon piyasaları uzmanı Zeynep Pınar Öztürk ise şu değerlendirmeleri yaptı:
“IPCC’nin yeni raporu, sunuş biçiminin evvelki bildirimlere bakılırsa daha sıradan anlaşılır bir lisanla yapılması, ısınmanın artmasıyla muhtemel tesirlerin rakamsal olarak tabir edilmesi ve hazırlanan interaktif atlasla bölgelerdeki ısı ve yağış değişiminin herkes tarafınca modellenebilmesiyle farklılık yarattı. 5 başka senaryo üzerinde yapılan çalışmaların özetlendiği grafiklerde 2050 yılına kadar net sıfır amacının dünya çapında uygulanmasıyla Paris İklim Antlaşması amacı olan ortalama 1,5 dereceyi yakalamanın mümkün olduğu görüldü. İnsan faktörünün global ısınmada temel belirleyici olduğunun altı çizilen sunum boyunca, bilhassa G20 ülkelerine sera gazı emisyonlarında süratli, kuvvetli ve sürdürülebilir azaltımların yapılması için sık sık davette bulunuldu. Bu davet yalnızca hükümetlere değil, mahallî idarelere, özel dala ve vatandaşlaraydı.”