İsrail-Hamas savaşında sosyal medyada gerçek ile kurguyu ayırt etmek zor

FreeDoom

New member
Eleştirmenler, bir zamanlar küresel olayları gerçek zamanlı olarak belgeleme yetenekleriyle tanınan büyük sosyal medya platformlarının bir özgünlük kriziyle, yani kendi yarattıkları bir krizle karşı karşıya olduğunu söylüyor.

İsrail ile Hamas arasındaki savaş internette o kadar çok yanlış ya da yanıltıcı bilgi üretti – hepsi olmasa da çoğu kasıtlıydı – ve sahada gerçekte olup bitenleri gizledi.

Bunun karşılığında insanlar duygularını yansıtan kaynaklara yöneliyor, sosyal ve politik bölünmeler derinleşiyor. O kadar çok asılsız iddia var ki bazıları gerçekliğini sorguluyor. Ve bu sadece, daha önce Twitter olarak bilinen ve son aylarda korkuluklarının çoğunu kaldıran X için geçerli değil. Neredeyse sınırsız miktarda içerik üretebilen programlarla yapay zekadaki son gelişmeler, halihazırda bu dijital kakofoniyi artırıyor.

Ancak özgünlük krizi artık kamusal söyleme hakim olan sosyal ağların ötesine geçiyor.


Haber kuruluşları düzenli olarak hükümete, şirketlere veya siyasi çıkarlara zarar vermekle suçlandığından ana akım haber kaynaklarına olan güven de azaldı. Bu, internette çok sayıda alternatif web sitesinin teşvik edilmesine yardımcı oldu. Birçoğu, çevrimiçi kullanıcılar tarafından paylaşılan ve şok edici veya duygusal içeriği nüans veya denge yerine ödüllendiren algoritmalar tarafından desteklenen belirli bir bakış açısını temsil eder.

Bir savunuculuk grubu olan Free Press’in kıdemli danışmanı Nora Benavidez, “Bilgi ekosistemini bozduk” dedi.

Geçen yıl Pew Araştırma Merkezi’nin yaptığı bir anket, 30 yaşın altındaki kişilerin sosyal medyaya neredeyse geleneksel haber kaynakları kadar güvendiğini ortaya çıkardı. Yaklaşık yarısı ikisine de pek güvenmediklerini söyledi. (Geleneksel haber kuruluşlarına olan güven, 2016’dan bu yana istikrarlı bir şekilde azalmasına rağmen tüm yaş gruplarında yüksek kalıyor.)

Bayan Benavidez, “Her zaman kurmaya çalıştığım bağlantı, kafamızı karıştırmak ve dikkatimizi dağıtmak isteyen büyük güçler arasındadır ve sonuç her zaman insanların daha az meşgul olmasıdır” dedi. “İnsanlar hangi konulara önem verdikleri konusunda daha az emin olacaklar, bir şeyin neden önemli olabileceği konusunda daha az net olacaklar ve hem kendilerine hem de başkalarına daha az bağlı olacaklar.”

Kısa bir süre önce sosyal medya, haber ve bilgiyi demokratikleştirmede güçlü bir araç olarak lanse ediliyordu.


İran’da 2009 yılında hileli seçimler nedeniyle kitlesel gösteriler patlak verdiğinde protestocular, ülkenin otoriter yöneticilerinin bilgi üzerindeki baskısını kırmak için sosyal medyayı kullandı. Hükümetin iddialarını sorgulayan metinler, fotoğraflar ve videolar yayınlayabildiler. Bazıları buna Twitter devrimi adını verdi.

O zamandan bu yana, spor etkinliklerinden doğal afetlere, terör saldırılarından savaşlara kadar hemen hemen her büyük olay çevrimiçi olarak gerçekleşti ve milyarlarca insanın elinde taşıdığı cihazlar aracılığıyla doğrudan ve anında belgelendi.

Sosyal medyanın dünyanın birçok yerinde her yerde bulunması, birçok durumda hala bu işlevi görüyor ve Rusya’nın Ukrayna’daki savaş suçlarını belgelemek gibi kanıtlar sağlıyor.

Ancak İsrail’deki çatışmanın da gösterdiği gibi, aynı araçlar giderek aydınlatmak yerine kafa karıştırmaya hizmet ediyor.

Herhangi bir savaşta gerçeği kurgudan (veya propagandadan) ayırmak son derece zor olabilir. Düşmanlar bilgiye erişimi önden kontrol etmeye çalışıyor. Hiç kimse herhangi bir anda limonata pipeti görünümünden daha fazla keyif alamaz. Bununla birlikte, yanlış veya yanıltıcı videolar artık doğrulamacıların bunları çürütebileceğinden veya platformların bunları şirket politikasına uygun olarak kaldırabileceğinden daha hızlı viral hale geliyor.


Çoğu zaman sorun ayrıntılarda yatmaktadır. Hamas, Gazze yakınlarındaki bir kibutz olan Kfar Aza’ya düzenlediği saldırıda aralarında çocukların da bulunduğu düzinelerce İsrailliyi öldürdü. Fransız bir televizyon muhabirinin, saldırıda 40 bebeğin kafasının kesildiği yönündeki doğrulanmamış haberi, sanki gerçekmiş gibi sosyal medyada viral oldu. Rapor henüz doğrulanmadı. Hatta Başkan Biden’ın bu dehşetin fotoğraflarını gördüğüne dair beyanına sızması, Beyaz Saray’ın sözlerinden biraz geri adım atmasına ve bilgilerin haberlerden geldiğini söylemesine neden oldu.

Hamas, tıpkı El Kaide ve İslam Devleti’nin bir zamanlar yaptığı gibi, kendi davasını desteklemek için sosyal medyayı akıllıca kullandı. Büyük ölçüde filtrelenmemiş Telegram uygulamasını, Gazze işgaline ilişkin kutlama niteliğindeki ve grafik görüntüleri terör örgütlerinin yasaklandığı sosyal ağlarda yaymak için bir kanal olarak kullandı.

Dijitalleşmiş yaşamlarımız, her çatışmada her iki tarafın da kendi versiyonunu sunmak için yarıştığı bir bilgi savaş alanı haline geldi. Yeni bir ifade yaratmak için eski görseller geri dönüştürüldü. Aynı zamanda, eski başkanın oğlu Donald J. Trump Jr. tarafından X’te paylaşılan kanlı bir fotoğraf da dahil olmak üzere gerçek görüntülerin sahte olduğu iddia edildi.

Güvenilir haber kuruluşları bir zamanlar bilgileri doğrulayan ve bağlamsallaştıran küratör görevi görüyordu ve bugün de bunu yapmaya devam ediyor. Yine de bazıları, özellikle de X’in sahibi Elon Musk, bekçi olarak güvenilirliklerini sorgulamaya çalıştı.

İsrail’de çatışmaların başlamasının ertesi günü, Bay Musk bir gönderi paylaştı (Bay Musk daha sonra gönderiyi sildi, ancak daha önce milyonlarca kez görülmemişti).


X özellikle sert bir şekilde eleştirildi, ancak yanlış veya yanıltıcı içerik neredeyse her çevrimiçi platforma bulaştı. Yeni sosyal medya yasasını denetleyen Avrupa Komisyonu yetkilisi Thierry Breton, bu hafta X, TikTok ve Facebook ile Instagram’ın sahibi Meta’yı, çatışmadan kaynaklanan yanlış ve şiddet içerikli içeriğin yayılması konusunda uyaran mektuplar gönderdi.

Avrupalı düzenleyiciler Perşembe günü, CEO’su Linda Yaccarino hakkındaki soruşturmanın ilk adımını attı.

Platforma yönelik eleştirileri nedeniyle Bay Musk’a dava açan Dijital Nefretle Mücadele Merkezi başkanı Imran Ahmed, savaşın sosyal medya için bir “dönüm noktası” haline geldiğini söyledi. Savaşın başlangıcından bu yana yaşanan dezenformasyon seli, platformların büyük bir olay sırasında “artık bilgi edinmek için uygun bir yer olmadığı” anlamına geliyor.

“Sosyal medyaya bilgi için güvenilmemeli” dedi. “Sosyal medyada gördüklerinize güvenemezsiniz.”

Londra’da bulunan Ahmed, savaşın ilk günlerinde o kadar hayal kırıklığına uğradığını ve güvenilir bilgi almak için internetten BBC’ye geçtiğini söyledi. “En son ne zaman televizyonu açtım?” dedi.


Sosyal medya şirketlerinin çevrimiçi görünenleri izlemek için kaynaklarını azalttıklarını belirtti.

Bay Musk, geçen yıl şirketi devralmasından bu yana, araştırmacıların ırkçı ve Yahudi karşıtı ifadeler de dahil olmak üzere zararlı içerikte artışa yol açtığını söylediği bir dizi değişiklik yaptı. Buna, bir zamanlar kullanıcılara hesap yetkisi hissi veren mavi onay işareti için herkesin ödeme yapabileceği bir abonelik de dahildir.

“Özellikle X, insanların bir yıl önce açtığı ve daha sonra bir krizin ortasında sıkışıp kaldığı ilk platform olmaktan çıkıp, neyin DOĞRU olduğunu bulmaktan daha fazla çaba gerektiren, açıkçası işe yaramaz bir karmaşaya dönüştü.”
 
Üst