Exxo
New member
Kulüpler Birliği Vakfı, Türkiye Futbol Federasyonu’na 4 unsurluk bir talep listesi göndermişti. Taleplerin yapılmaması halinde de maçlara çıkmama dahil tüm seçeneklerin değerlendirileceği vurgulamıştı. TFF, son açıklamasıyla bu mektuba karşılık verdi.
TFF’nin açıklaması şu biçimde:
“Süper Lig Kulüpler Birliği Vakfı tarafınca Türkiye Futbol Federasyonu’na içeriği toplumsal medya hesabından da kamuoyuna duyurulan 08.07.2021 tarihindeki bir mektup gönderilmiştir.
Federasyonumuzun Harika Lig Kulüpler Birliği Vakfı’na cevaben gönderdiği 14.07.2021 tarihindeki mektubu şöyledir:
“08.07.2021 tarih ve 2021/87 sayılı yazınız tarafımıza ulaşmıştır. Yazınızda; TFF ile yayıncı kuruluş içindeki mukavelenin daima tadil edilerek kulüplerin her sene finansal ziyan görmesi, Merkez Hakem Konseyi, Disiplin Heyeti ve Tahkim Konseylerinin atama ve işleyişleri, yabancı oyuncu sayısındaki kulüplerin taleplerinin göz arkası edilmesi ve Kulüp Lisans Talimatı kriterlerinin ülke gerçekleri haricinde kalması durumlarının Türk futbolunun sürdürülebilir olmasını artık imkânsız kıldığı belirtilerek Kulüpler Birliği’nin uygunluğu olmadan alınacak kararların kabul edilmeyeceğini, yayın ihale sürecinin tarafınızca yapılması ve yönetilmesi gerektiği, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi ve Kamu Denetçiliği Kurumu tavsiye kararları uyarınca Türk futbol yargı sisteminin bağımsız ve Genel Heyet tarafınca seçilerek oluşturulması, MHK’da liyakatin temel olması ve alınan kararların şeffaf olması, yabancı oyuncu sayısı konusunda alınan karardan acilen geri dönülmesi, Kulüp Lisans Talimatı kriterlerinin pandemi şartları ve kulüplerin gerçekleri doğrultusunda bir daha oluşturulması, daha evvel tarafınızca iletilen ama karşılık alınamayan yahut olumsuz yanıt alınan tüm taleplerinizin bir daha kıymetlendirilmesi talep edilmiştir.”
Türkiye Futbol Federasyonu ile yayıncı kuruluş içindeki münasebetler hakkında:
Yürürlükte bulunan Yayın Hakları Kontratı 21 Kasım 2016 tarihinde 5 dönemlik imzalanmıştır. Yürürlükte bulunan Yayın Hakkı Mukavelesine ilişkin Şartname, Kulüpler Birliği Vakfı temsilcilerinin de yer aldığı Yayın İhalesi Komitesinde görüşülmüş ve oluşturulan komitenin görüşleri doğrultusunda ihale şartnamesi hazırlanmış ve ihale sonucunda Yayın Hakkı Mukavelesi, Krea İçerik Hizmetleri ve Yapım A.Ş. ile imzalanmıştır. Kontrat periyodunun birinci iki dönemi boyunca mukavele kurallarına nazaran tüm tahsilatlar yapılarak Kulüplerimize dağıtılmıştır.
Kontratın üçüncü döneminin başlangıcında döviz ve enflasyon koşulları gereği Kulüpler Birliği’ne bilgi verilerek ve yetkililerinin görüşleri de alınarak, kontrat bedelinde indirim yapılmıştır. Yapılan indirimler sizlerin ve kamuoyunun bilgisi dahilindedir.
Ardından, 2019-2020 futbol döneminin ikinci yarısında tüm dünyayı ve ülkemizi tesiri altına alan Covid-19 salgını niçiniyle futbol karşılaşmalarının durmak zorunda kaldığı devirde başta ilgili periyottaki Kulüpler Birliği Vakfı Lideri, Vakfınızın temsilcileri ve kulüp temsilcileriyle yaşanan süreç hakkında toplantılar yapılmıştır. Bu toplantılar; TFF ile Yayıncı Kuruluş, TFF, Yayıncı Kuruluş ve Kulüpler Birliği, Kulüpler Birliği ve Yayıncı Kuruluş iştirakiyle biroldukca defa gerçekleştirilmiştir. Nihayetinde 12.06.2020 tarihinde karşılaşmalar oynanmaya başlamış ve periyodun Kulüpler Birliği Vakfı Liderinin bilgisi dahilinde 2019-2020 dönemine ait Covid-19 salgınının yarattığı olumsuz tesirler göz önünde bulundurularak kontrat bedelinde indirim yapılmasına ait Yayıncı Kuruluşla muahedeye varılmıştır.
2020-2021 döneminde ise Covid-19 salgının devam etmesi niçiniyle Yayıncı Kuruluş tarafınca kontrat bedelinde indirim yapılması talep edilmiş, bir daha bu konular hakkında periyodun Kulüpler Birliği Vakfı Lideri ve kulüplerimizin bilgisi dahilinde görüşmeler gerçekleştirilmiş ve nihayetinde 17.11.2020 tarihinde T.C. Gençlik ve Spor Bakanı Sayın Mehmet Muharrem Kasapoğlu tarafınca Kamuoyuna duyurularak, 2020-2021 dönemi bedeline ait yayıncı ile ek kontrat imzalanmıştır.
tıpkı vakitte Yayıncı Kuruluş, 2020-2021 dönemi yayın fiyatı üzerinde muahedenin sağlandığı 17.11.2020 tarihinden daha sonra ticari işletmelerin kapatılması ve kulüpler tarafınca yayıncı kuruluş aleyhine yapılan protestolar niçiniyle, bu döneme ait kontrat bedelinde bir daha indirim talep etmiştir. Yayıncı Kuruluşun bu talebi, TFF tarafınca kabul edilmemiş ise de 2020-2021 dönemi son taksiti kontratta belirtilen mühlet içerisinde ödenmemiş, çabucak sonrasında 150.000.000 TL’lik, kısmi bir ödemede bulunulmuştur. Halihazırda Yayıncı Kuruluş tarafınca 2020-2021 dönemi son taksitine ait TFF’ye 142.000.000 TL fiyatında ödeme yapılması beklenmektedir. Kelam konusu mevzuya ait gerekli yasal bildirimler mühleti içerisinde yapılmış ve süreç takip edilmektedir.
Tıpkı biçimde Yayın Hakları Mukavelesinin son periyoduna ait, siz Kulüpler Birliği’nin bilgisi dahilinde görüşmeler ve toplantılar devam etmekte olup, 2021-2022 futbol dönemi birinci taksitine ait yasal bildirimlerin yapıldığını belirtiriz.
Üstte belirtilen sebeplerle, “Türkiye Futbol Federasyonu ile yayıncı kuruluş içindeki ciddiyetten uzak ilişki” niçiniyle kulüplerin finansal ziyana uğratıldığı formundaki ithamlar asla kabul edilemez. TFF, kulüplerimizin ve Türk futbolunun menfaat ve haklarını korumak için çalışmalarını kararlılıkla sürdürecektir.
Merkez Hakem Heyeti, Disiplin Konseyi ve Tahkim Kurulu’nun atama ve işleyişleri hakkında:
Merkez Hakem Heyeti, Disiplin Heyetleri ve Tahkim Şurası 5894 sayılı Türkiye Futbol Federasyonu Kuruluş ve nazaranvleri Hakkında Kanun ve TFF Statüsü’nde belirlenen yordam ve yetkiye dayanarak bakılırsavlendirilmektedir. TFF Statüsü uyarınca bahse bahis şuralar nazaranvlerinde bağımsızdır. TFF idaresinin, Merkez Hakem Şurası, Disiplin Konseyi yahut Tahkim Heyeti üyelerini misyondan alma ve yenisini atama yetkisi bulunmamaktadır. Üyeler istifa etmedikçe yahut çekilmiş sayılmadıkça yerlerine yenisi atanamaz.
Yazınızda Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi ve Kamu Denetçiliği Kurumu sonucuna atıfla “Türk Futbol yargı sisteminin bağımsız ve Genel Konsey tarafınca seçilerek oluşturulması” tarafındaki talebinize ait, evvela hatırlatmak isteriz ki, özel hukuk kararlarına tabi, özerk ve genel yönetime bağlı olmayan TFF, Kamu Denetçiliği Kurumu’nun kontrol kapsamında değildir.
Bahse mevzu AİHM sonucunda TFF hukuk şuralarının Genel Konsey tarafınca seçilmemesi bir ihlal olarak görülmemiştir. Aksine, 28 Ocak 2020 tarihindeki Ali İstek ve Diğerleri-Türkiye sonucunda, TFF Genel Şurası delegelerinin büyük çoğunluğunun kulüp delegelerinden oluşuyor olduğu belirtilerek, kulüplerin aktif olduğu Genel Kurul’un seçmiş olduğu İdare Kurulu’nun Tahkim Kurulu’nu atıyor olması eleştirilmiştir. tıpkı vakitte kararda; Tahkim Kurulu’nun İdare Şurası tarafınca atanması yönteminin tek başına tarafsızlık unsurunu zedelemeyeceği, üyelerin misyonlarını yerine getirirken bir baskıya maruz bırakılmaması, hiç bir talimat almaması ve misyonlarını tam bir bağımsızlıkla yerine getirmesi kaideleri sağlandığı takdirde, bir mahkemenin üyelerinin atanması biçiminin tek başına o yargı organının bağımsızlığına ve tarafsızlığına ziyan vermeyeceği tespit edilmiştir.
Bir öbür sözle, Tahkim Konseyi ve başka yargı şuralarının İdare Konseyi tarafınca atanması yahut Genel Heyet tarafınca seçilmemesi AİHM tarafınca ihlal olarak görülmemektedir.
birebir vakitte, AİHM sonucunda somut olarak belirtilen şura üyelerinin vazife müddetleri, bağımsızlık beyanı, bakılırsave başlamadan evvel yemin etmeleri üzere eksikliklerin ortadan kaldırılması için, 2020 yılı Genel Kurulu’nda statü değişikliği hususu gündeme alınmıştır. Lakin 2020 Genel Kurulu’nda statü değişikliği için gerekli olan delege tam sayısının minimum üçte ikisinin iştirakinin bulunmaması sebebiyle ilgili gündem hususu görüşülememiştir. TFF Hukuk Heyetlerinin yapısına ait Statü değişikliği önerisi, 28.07.2021 tarihinde yapılacak TFF Olağan Genel Heyeti Gündemine tekrar alınmıştır. Taslak Statü değişikliği, 12.07.2021 tarihinde tüm Genel Heyet delegelerine gündem ve ekleriyle bir arada gönderilmiş olup, ayrıyeten yazımızın ekinde yer almaktadır.
Kulüp Lisans ve Finansal Fair Play Talimatı kriterleri hakkında:
UEFA ve ilgili Heyeti CFCB ile yapılan görüşmelerde, Kulüplerimizin mali yapılarının sürdürülemez hale gelmesi niçiniyle yeni bir kontrol modeli gereksinimi doğduğu tarafımıza iletilmiştir.
Bu kapsamda Ekip Harcama Limitleri hayata geçirilmiştir. 2019 Haziran ayında yürürlüğe giren Kadro Harcama Limitlerini ihtiva eden Kulüp Lisans ve Finansal Fair Play Talimatı; Kulüpler Birliği, Bankalar Birliği ve UEFA’ya danışılarak Kulüp temsilcilerinin iştirakiyle ortaklaşa hazırlanmıştır. Bu durum devrin Kulüpler Birliği Lideri ve kimi Kulüp Liderlerinin basın açıklamalarıyla da sabittir.
Bilhassa UEFA, tüm Avrupa kulüplerinin doğal olduğu Finansal Fair Play kurallarına Türk kulüplerinin de ahenk sağlayabilmesi açısından talimat değişikliği konusunda değerli rol oynamıştır. İlaveten hatırlatmak isteriz ki, Kulüp Lisans ve Finansal Fair Play emirinde yapılan değişikliğin ana sebeplerinde birisi de, Kulüplerimizin Bankalar Birliği ile imzaladığı bir daha yapılandırma sözleşmeleridir. Her ne kadar TFF, bu kontratlarda taraf değilse de Kulüp Lisans emirinde yapılan bu değişiklikler, Kulüplerin Bankalar Birliği ile yaptığı kontratlar ile de uyumludur.
Talimatın yürürlüğe girmesini takip eden süreçte, Kulüpler Birliği ile yapılan görüşmeler daha sonrasında, gerek 2020-2021 dönemi gerekse 2021-2022 dönemi öncesinde talimatta değişiklikler yapılmıştır. 2021-2022 dönemi için yaşanan pandemi niçini ile kulüplerimizin yaşadığı gelir kayıpları ve yabancı para cinsinden olan yükümlülüklerindeki artışlar göz önüne alındığı üzere bilançoları kuvvetli, borçları az olan kulüplerimiz için kadro harcama limiti artış oranları arttırılmıştır.
Ayrıyeten bir daha pandemi şartları göz önüne alınarak Ekip Harcama Limitlerinde birinci yıl % 30, ikinci yıl %15 olan, bu dönem kaldırılmak üzere planlanan kabul edilebilir sapma oranı, 2020-2021 döneminin da üzerine çıkartılarak %25 olarak kabul edilmiştir. 2021-2022 Döneminde yabancı oyuncu fiyatları evvelki yılın ortalama kurları ile (1 Euro = 8.96 TL) ile sabitlenmiştir. İlaveten bu dönem yapılan değişiklik ile ekip harcama limitleri arttırma oranları esnetilerek, net borçları net gelirlerinin yarısından az olan kulüplerin gelir artışlarının (UEFA gelirleri, sermaye artışları ve talimatta belirtilen öbür tüm gelir artışları için) 1/3‘ünü değil %100’ünü kadro harcama limitlerini arttırmak için kullanılması sağlanmıştır. Net borçları net gelirlerinin yarısından fazla fakat iki katından az olan kulüpler, dönem ortasında gelir artışlarının 1/3’ünü değil 2/3’ünü kullanabilecektir.
Tüm bu çalışmalar, Kulüpler Birliği ile ortak yapılan hazırlıklarla yürütülmüştür ki, her geçen gün daha âlâ bir yapıya kavuşan sistemin memleketler arası standartlarda olduğu UEFA’nın değerlendirmeleri ile de sabittir. Bugüne kadar olduğu üzere kelam konusu talimatla ilgili taleplerinizi, Kulüp Lisans Kurulu’nun görüşleri doğrultusunda her vakit değerlendirmeye açık olduğumuzu bildiririz.
Yabancı oyuncu sayısı hakkında:
UEFA’nın Avrupa liglerindeki yabancı oyuncu sınırlamaları ve Muhteşem Lig ile başka Avrupa liglerini kapsayan dataları incelendiğinde, yabancı futbolcuların transferi ve fiyatları için yapılan ödeme ve üstlenilen yükümlülüklerin denetim edilmesi gerekliliğini ortaya çıkarmıştır.
Üstün Lig’de; on yıl evvel bir dönemde tescil edilen yabancı futbolcu sayısı 150 iken, iki katından fazla artarak geçen dönem 356 olmuştur. UEFA’nın incelediği 11 Avrupa ligi içinde yalnızca İngiltere ve İtalya’da yabancı sayısı Muhteşem Lig’in üstündedir.
Üstün Lig’deki yerli oyuncu oranı %75’ten %59’a düşmüştür, bu sayı Hırvatistan’ın akabinde en yüksek düşüş olarak dikkat çekmektedir.
Harika Lig’de oynayan oyuncuların yaş ortalaması Avrupa’nın en yükseğidir. Yabancı oyuncu yaşı Hollanda’da 23 iken Üstün Lig’de 28’dir. Transfer değerlendirmeleri yapıldığında, yabancı sınırlamasının kaldırılması ile 30 yaş altı Türk oyuncuların yerine 30 yaş üstü yabancı oyuncular geldiği net bir biçimde gözlemlenmiştir.
En değerli konulardan birisi, Üstün Lig’in transfer gelirlerinin epey düşük olmasıdır. Oyuncular en yüksek bedellerinden satın alınmaktadır. Yerli oyuncularını yetiştiren Belçika, Hollanda ve Portekiz, Muhteşem Lig kulüplerimizin elde ettiği transfer gelirlerinin iki katından fazla transfer geliri elde etmiştir.
Ayrıyeten kamuya açık platformlarda da görüleceği üzere, yabancı sınırlamasının olmadığı devirde, yabancı para cinsinden oyuncu maliyetleri kulüp bilançolarını olumsuz etkilemiş; halka açık 4 büyük kulübün finansal borcu, 2014/15 yılı sonunda 1.7 Milyar TL iken, %330 artarak 2020/21 döneminde 7.3 Milyar TL’ye ulaşmıştır. 2020/21 döneminde 356 yabancı oyuncuya 268 Milyon Euro fiyat ödemesi gerçekleşmiştir.
bir daha yabancı sınırlaması öncesi 106 adet olan FIFA nezdinde açılan itilaf evrakları, iki katına çıkarak 207 adet olmuş ve fiyat Euro bazında %270 artarak 18 Milyon Euro’dan 50 Milyon Euro’ya ulaşmış; TL karşılıkları %722 artmıştır.
Üstteki bilgilerin de açıkça gösterdiği üzere ve UEFA’nın da desteklediği yabancı oyuncu sayısında sınırlamaya gidilmesi bir zaruret haline gelmiştir. ötürüsıyla gerek Kulüp Lisans Sistemi gerekse yabancı sonucuna ait düzenlemeler, kulüplerimizin uzun vadede sürdürülebilir finansal yapıya kavuşmaları için alınmıştır.
Ayrıyeten yeniden altını çizmek isteriz ki, acilen geri alınmasını istediğiniz yabancı sonucu, yeni verilmiş bir karar değildir. Malumunuz olduğu üzere; yabancı sınırlamasına ait kararlar, 2020-2021 dönemi öncesinde alınmış, lakin Covid-19 salgınının devam ediyor olması niçiniyle kulüplerimizden gelen talep üzerine, bir keze mahsus olmak üzere uygulaması bir dönem ertelenmiş ve bu durum da kamuoyuna ilan edilmiştir.
Sonuç olarak; vazifeye başladığımız birinci günden itibaren ben ve İdare Suram, aldığımız tüm kararları, UEFA ve FIFA normları, TFF Kanun, Statü ve Talimatları doğrultusunda ve şeffaf bir biçimde, yalnızca Harika Lig kulüplerimizi değil tüm öteki alt liglerin, amatör liglerin ve futbolun öteki paydaşlarının menfaatlerini gözeterek aldığımızı belirtir, karşılaşmalara çıkmamak üzere futbol tarihinde yeri bulunmayan, FIFA ve UEFA nezdinde kabul görmesi mümkün olmayan hareket ve telaffuzların Muhteşem Lig markasına ziyan verici ve Türk futbol kamuoyu tarafınca kabul görmeyecek bir tavır olduğunu hatırlatır, yeni dönemde tüm kulüplerimize muvaffakiyetler dileriz.”
KULÜPLER BİRLİĞİ’NİN MEKTUBUNDA NELER YAZIYORDU?
“Türkiye Futbol Federasyonu Başkanlığına;
Aşağıda yer alan başlıklarda Türkiye Futbol Federasyonu tarafınca alınan kararların ve yapılmakta olan uygulamaların bir daha gözden geçirilerek, bu konularda alınmış kararlardan aşağıda imzası bulunan kulüplerimizin talebi doğrultusunda geri dönülmesi ve bir daha kulüplerimizin istekleri doğrultusunda bir daha karar alınması talebimizi detaylarınize sunarız.
-Türkiye Futbol Federasyonu ile yayıncı kuruluş içindeki ciddiyetten uzak bağlardan ötürü kontratın daima tadil edilerek kulüplerimizin her sene finansal ziyan görmesi,
-Merkez Hakem Heyeti, Disiplin Şurası ve Tahkim Konseylerinin atama ve işleyişleri,
-Yabancı oyuncu sayısındaki kulüplerimizin taleplerinin göz gerisi edilmesi,
-Kulüp Lisans Talimatı kriterlerininin ülkemiz gerçekleri dışına kalması, Türk futbolunun sürdürülebilir olmasını artık imkansız kılmıştır.
Tüm bu gelişmelerden ötürü aşağıda imzası bulunan Muhteşem Lig Kulüpleri olarak Türkiye Futbol Federasyonu’nun Kulüpler Birliği’nin uygunluğu olmadan alacağı kararları kabul etmeyeceğimizi bildiririz.
Yayın ihale sürecinin dünyada başarılı örneklerinde olduğu üzere tarafımızca yapılması ve yönetilmesi gerekliliğini öngörmekteyiz. Bu niçinle yayın ihalesinin tüm süreçlerinde Kulüpler Birliği’nin onayının aranmasını talep ediyoruz.
Ayrıyeten gerek Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi gerekse Kamu Denetçileri Kurumu’nun tavsiye sonucu doğrultusunda; Türk futbol yargı sisteminin bağımsız ve Genel Heyet tarafınca seçilerek oluşturulması, Merkez Hakem Şurası’nda liyakatin temel olması, sistemle alınan kararların şeffaf olması; yabancı oyuncu sayısı konusunda alınan karadan acilen geri dönülmesi, Kulüp lisans Talimatı kriterlerinin pandemi şartlarının oluşturduğu tesir ve kulüplerimiz gerçekleri doğrultusunda bir daha oluşturulması, daha evvel Kulüpler Birliği olarak başkanlğınıza ilettiğimiz ve yanıt alamadığımız ya da olumsuz yanıt aldığımız tüm resmi başvurularımızın bir daha kıymetlendirilmesi taleplerimizi detaylarınize arz ederiz.
Bu taleplerimizin kabul görmemesi halinde, Türk futbolunun sürdürülebilirlikten uzak olacağı gerçeği göz önüne alınarak aşağıda imzası olan kulüpler olarak mücabakaları çıkmama dahil tüm seçenekleri değerlendireceğimizi ayrıntılarınızı arz ederiz.”
TFF’nin açıklaması şu biçimde:
“Süper Lig Kulüpler Birliği Vakfı tarafınca Türkiye Futbol Federasyonu’na içeriği toplumsal medya hesabından da kamuoyuna duyurulan 08.07.2021 tarihindeki bir mektup gönderilmiştir.
Federasyonumuzun Harika Lig Kulüpler Birliği Vakfı’na cevaben gönderdiği 14.07.2021 tarihindeki mektubu şöyledir:
“08.07.2021 tarih ve 2021/87 sayılı yazınız tarafımıza ulaşmıştır. Yazınızda; TFF ile yayıncı kuruluş içindeki mukavelenin daima tadil edilerek kulüplerin her sene finansal ziyan görmesi, Merkez Hakem Konseyi, Disiplin Heyeti ve Tahkim Konseylerinin atama ve işleyişleri, yabancı oyuncu sayısındaki kulüplerin taleplerinin göz arkası edilmesi ve Kulüp Lisans Talimatı kriterlerinin ülke gerçekleri haricinde kalması durumlarının Türk futbolunun sürdürülebilir olmasını artık imkânsız kıldığı belirtilerek Kulüpler Birliği’nin uygunluğu olmadan alınacak kararların kabul edilmeyeceğini, yayın ihale sürecinin tarafınızca yapılması ve yönetilmesi gerektiği, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi ve Kamu Denetçiliği Kurumu tavsiye kararları uyarınca Türk futbol yargı sisteminin bağımsız ve Genel Heyet tarafınca seçilerek oluşturulması, MHK’da liyakatin temel olması ve alınan kararların şeffaf olması, yabancı oyuncu sayısı konusunda alınan karardan acilen geri dönülmesi, Kulüp Lisans Talimatı kriterlerinin pandemi şartları ve kulüplerin gerçekleri doğrultusunda bir daha oluşturulması, daha evvel tarafınızca iletilen ama karşılık alınamayan yahut olumsuz yanıt alınan tüm taleplerinizin bir daha kıymetlendirilmesi talep edilmiştir.”
Türkiye Futbol Federasyonu ile yayıncı kuruluş içindeki münasebetler hakkında:
Yürürlükte bulunan Yayın Hakları Kontratı 21 Kasım 2016 tarihinde 5 dönemlik imzalanmıştır. Yürürlükte bulunan Yayın Hakkı Mukavelesine ilişkin Şartname, Kulüpler Birliği Vakfı temsilcilerinin de yer aldığı Yayın İhalesi Komitesinde görüşülmüş ve oluşturulan komitenin görüşleri doğrultusunda ihale şartnamesi hazırlanmış ve ihale sonucunda Yayın Hakkı Mukavelesi, Krea İçerik Hizmetleri ve Yapım A.Ş. ile imzalanmıştır. Kontrat periyodunun birinci iki dönemi boyunca mukavele kurallarına nazaran tüm tahsilatlar yapılarak Kulüplerimize dağıtılmıştır.
Kontratın üçüncü döneminin başlangıcında döviz ve enflasyon koşulları gereği Kulüpler Birliği’ne bilgi verilerek ve yetkililerinin görüşleri de alınarak, kontrat bedelinde indirim yapılmıştır. Yapılan indirimler sizlerin ve kamuoyunun bilgisi dahilindedir.
Ardından, 2019-2020 futbol döneminin ikinci yarısında tüm dünyayı ve ülkemizi tesiri altına alan Covid-19 salgını niçiniyle futbol karşılaşmalarının durmak zorunda kaldığı devirde başta ilgili periyottaki Kulüpler Birliği Vakfı Lideri, Vakfınızın temsilcileri ve kulüp temsilcileriyle yaşanan süreç hakkında toplantılar yapılmıştır. Bu toplantılar; TFF ile Yayıncı Kuruluş, TFF, Yayıncı Kuruluş ve Kulüpler Birliği, Kulüpler Birliği ve Yayıncı Kuruluş iştirakiyle biroldukca defa gerçekleştirilmiştir. Nihayetinde 12.06.2020 tarihinde karşılaşmalar oynanmaya başlamış ve periyodun Kulüpler Birliği Vakfı Liderinin bilgisi dahilinde 2019-2020 dönemine ait Covid-19 salgınının yarattığı olumsuz tesirler göz önünde bulundurularak kontrat bedelinde indirim yapılmasına ait Yayıncı Kuruluşla muahedeye varılmıştır.
2020-2021 döneminde ise Covid-19 salgının devam etmesi niçiniyle Yayıncı Kuruluş tarafınca kontrat bedelinde indirim yapılması talep edilmiş, bir daha bu konular hakkında periyodun Kulüpler Birliği Vakfı Lideri ve kulüplerimizin bilgisi dahilinde görüşmeler gerçekleştirilmiş ve nihayetinde 17.11.2020 tarihinde T.C. Gençlik ve Spor Bakanı Sayın Mehmet Muharrem Kasapoğlu tarafınca Kamuoyuna duyurularak, 2020-2021 dönemi bedeline ait yayıncı ile ek kontrat imzalanmıştır.
tıpkı vakitte Yayıncı Kuruluş, 2020-2021 dönemi yayın fiyatı üzerinde muahedenin sağlandığı 17.11.2020 tarihinden daha sonra ticari işletmelerin kapatılması ve kulüpler tarafınca yayıncı kuruluş aleyhine yapılan protestolar niçiniyle, bu döneme ait kontrat bedelinde bir daha indirim talep etmiştir. Yayıncı Kuruluşun bu talebi, TFF tarafınca kabul edilmemiş ise de 2020-2021 dönemi son taksiti kontratta belirtilen mühlet içerisinde ödenmemiş, çabucak sonrasında 150.000.000 TL’lik, kısmi bir ödemede bulunulmuştur. Halihazırda Yayıncı Kuruluş tarafınca 2020-2021 dönemi son taksitine ait TFF’ye 142.000.000 TL fiyatında ödeme yapılması beklenmektedir. Kelam konusu mevzuya ait gerekli yasal bildirimler mühleti içerisinde yapılmış ve süreç takip edilmektedir.
Tıpkı biçimde Yayın Hakları Mukavelesinin son periyoduna ait, siz Kulüpler Birliği’nin bilgisi dahilinde görüşmeler ve toplantılar devam etmekte olup, 2021-2022 futbol dönemi birinci taksitine ait yasal bildirimlerin yapıldığını belirtiriz.
Üstte belirtilen sebeplerle, “Türkiye Futbol Federasyonu ile yayıncı kuruluş içindeki ciddiyetten uzak ilişki” niçiniyle kulüplerin finansal ziyana uğratıldığı formundaki ithamlar asla kabul edilemez. TFF, kulüplerimizin ve Türk futbolunun menfaat ve haklarını korumak için çalışmalarını kararlılıkla sürdürecektir.
Merkez Hakem Heyeti, Disiplin Konseyi ve Tahkim Kurulu’nun atama ve işleyişleri hakkında:
Merkez Hakem Heyeti, Disiplin Heyetleri ve Tahkim Şurası 5894 sayılı Türkiye Futbol Federasyonu Kuruluş ve nazaranvleri Hakkında Kanun ve TFF Statüsü’nde belirlenen yordam ve yetkiye dayanarak bakılırsavlendirilmektedir. TFF Statüsü uyarınca bahse bahis şuralar nazaranvlerinde bağımsızdır. TFF idaresinin, Merkez Hakem Şurası, Disiplin Konseyi yahut Tahkim Heyeti üyelerini misyondan alma ve yenisini atama yetkisi bulunmamaktadır. Üyeler istifa etmedikçe yahut çekilmiş sayılmadıkça yerlerine yenisi atanamaz.
Yazınızda Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi ve Kamu Denetçiliği Kurumu sonucuna atıfla “Türk Futbol yargı sisteminin bağımsız ve Genel Konsey tarafınca seçilerek oluşturulması” tarafındaki talebinize ait, evvela hatırlatmak isteriz ki, özel hukuk kararlarına tabi, özerk ve genel yönetime bağlı olmayan TFF, Kamu Denetçiliği Kurumu’nun kontrol kapsamında değildir.
Bahse mevzu AİHM sonucunda TFF hukuk şuralarının Genel Konsey tarafınca seçilmemesi bir ihlal olarak görülmemiştir. Aksine, 28 Ocak 2020 tarihindeki Ali İstek ve Diğerleri-Türkiye sonucunda, TFF Genel Şurası delegelerinin büyük çoğunluğunun kulüp delegelerinden oluşuyor olduğu belirtilerek, kulüplerin aktif olduğu Genel Kurul’un seçmiş olduğu İdare Kurulu’nun Tahkim Kurulu’nu atıyor olması eleştirilmiştir. tıpkı vakitte kararda; Tahkim Kurulu’nun İdare Şurası tarafınca atanması yönteminin tek başına tarafsızlık unsurunu zedelemeyeceği, üyelerin misyonlarını yerine getirirken bir baskıya maruz bırakılmaması, hiç bir talimat almaması ve misyonlarını tam bir bağımsızlıkla yerine getirmesi kaideleri sağlandığı takdirde, bir mahkemenin üyelerinin atanması biçiminin tek başına o yargı organının bağımsızlığına ve tarafsızlığına ziyan vermeyeceği tespit edilmiştir.
Bir öbür sözle, Tahkim Konseyi ve başka yargı şuralarının İdare Konseyi tarafınca atanması yahut Genel Heyet tarafınca seçilmemesi AİHM tarafınca ihlal olarak görülmemektedir.
birebir vakitte, AİHM sonucunda somut olarak belirtilen şura üyelerinin vazife müddetleri, bağımsızlık beyanı, bakılırsave başlamadan evvel yemin etmeleri üzere eksikliklerin ortadan kaldırılması için, 2020 yılı Genel Kurulu’nda statü değişikliği hususu gündeme alınmıştır. Lakin 2020 Genel Kurulu’nda statü değişikliği için gerekli olan delege tam sayısının minimum üçte ikisinin iştirakinin bulunmaması sebebiyle ilgili gündem hususu görüşülememiştir. TFF Hukuk Heyetlerinin yapısına ait Statü değişikliği önerisi, 28.07.2021 tarihinde yapılacak TFF Olağan Genel Heyeti Gündemine tekrar alınmıştır. Taslak Statü değişikliği, 12.07.2021 tarihinde tüm Genel Heyet delegelerine gündem ve ekleriyle bir arada gönderilmiş olup, ayrıyeten yazımızın ekinde yer almaktadır.
Kulüp Lisans ve Finansal Fair Play Talimatı kriterleri hakkında:
UEFA ve ilgili Heyeti CFCB ile yapılan görüşmelerde, Kulüplerimizin mali yapılarının sürdürülemez hale gelmesi niçiniyle yeni bir kontrol modeli gereksinimi doğduğu tarafımıza iletilmiştir.
Bu kapsamda Ekip Harcama Limitleri hayata geçirilmiştir. 2019 Haziran ayında yürürlüğe giren Kadro Harcama Limitlerini ihtiva eden Kulüp Lisans ve Finansal Fair Play Talimatı; Kulüpler Birliği, Bankalar Birliği ve UEFA’ya danışılarak Kulüp temsilcilerinin iştirakiyle ortaklaşa hazırlanmıştır. Bu durum devrin Kulüpler Birliği Lideri ve kimi Kulüp Liderlerinin basın açıklamalarıyla da sabittir.
Bilhassa UEFA, tüm Avrupa kulüplerinin doğal olduğu Finansal Fair Play kurallarına Türk kulüplerinin de ahenk sağlayabilmesi açısından talimat değişikliği konusunda değerli rol oynamıştır. İlaveten hatırlatmak isteriz ki, Kulüp Lisans ve Finansal Fair Play emirinde yapılan değişikliğin ana sebeplerinde birisi de, Kulüplerimizin Bankalar Birliği ile imzaladığı bir daha yapılandırma sözleşmeleridir. Her ne kadar TFF, bu kontratlarda taraf değilse de Kulüp Lisans emirinde yapılan bu değişiklikler, Kulüplerin Bankalar Birliği ile yaptığı kontratlar ile de uyumludur.
Talimatın yürürlüğe girmesini takip eden süreçte, Kulüpler Birliği ile yapılan görüşmeler daha sonrasında, gerek 2020-2021 dönemi gerekse 2021-2022 dönemi öncesinde talimatta değişiklikler yapılmıştır. 2021-2022 dönemi için yaşanan pandemi niçini ile kulüplerimizin yaşadığı gelir kayıpları ve yabancı para cinsinden olan yükümlülüklerindeki artışlar göz önüne alındığı üzere bilançoları kuvvetli, borçları az olan kulüplerimiz için kadro harcama limiti artış oranları arttırılmıştır.
Ayrıyeten bir daha pandemi şartları göz önüne alınarak Ekip Harcama Limitlerinde birinci yıl % 30, ikinci yıl %15 olan, bu dönem kaldırılmak üzere planlanan kabul edilebilir sapma oranı, 2020-2021 döneminin da üzerine çıkartılarak %25 olarak kabul edilmiştir. 2021-2022 Döneminde yabancı oyuncu fiyatları evvelki yılın ortalama kurları ile (1 Euro = 8.96 TL) ile sabitlenmiştir. İlaveten bu dönem yapılan değişiklik ile ekip harcama limitleri arttırma oranları esnetilerek, net borçları net gelirlerinin yarısından az olan kulüplerin gelir artışlarının (UEFA gelirleri, sermaye artışları ve talimatta belirtilen öbür tüm gelir artışları için) 1/3‘ünü değil %100’ünü kadro harcama limitlerini arttırmak için kullanılması sağlanmıştır. Net borçları net gelirlerinin yarısından fazla fakat iki katından az olan kulüpler, dönem ortasında gelir artışlarının 1/3’ünü değil 2/3’ünü kullanabilecektir.
Tüm bu çalışmalar, Kulüpler Birliği ile ortak yapılan hazırlıklarla yürütülmüştür ki, her geçen gün daha âlâ bir yapıya kavuşan sistemin memleketler arası standartlarda olduğu UEFA’nın değerlendirmeleri ile de sabittir. Bugüne kadar olduğu üzere kelam konusu talimatla ilgili taleplerinizi, Kulüp Lisans Kurulu’nun görüşleri doğrultusunda her vakit değerlendirmeye açık olduğumuzu bildiririz.
Yabancı oyuncu sayısı hakkında:
UEFA’nın Avrupa liglerindeki yabancı oyuncu sınırlamaları ve Muhteşem Lig ile başka Avrupa liglerini kapsayan dataları incelendiğinde, yabancı futbolcuların transferi ve fiyatları için yapılan ödeme ve üstlenilen yükümlülüklerin denetim edilmesi gerekliliğini ortaya çıkarmıştır.
Üstün Lig’de; on yıl evvel bir dönemde tescil edilen yabancı futbolcu sayısı 150 iken, iki katından fazla artarak geçen dönem 356 olmuştur. UEFA’nın incelediği 11 Avrupa ligi içinde yalnızca İngiltere ve İtalya’da yabancı sayısı Muhteşem Lig’in üstündedir.
Üstün Lig’deki yerli oyuncu oranı %75’ten %59’a düşmüştür, bu sayı Hırvatistan’ın akabinde en yüksek düşüş olarak dikkat çekmektedir.
Harika Lig’de oynayan oyuncuların yaş ortalaması Avrupa’nın en yükseğidir. Yabancı oyuncu yaşı Hollanda’da 23 iken Üstün Lig’de 28’dir. Transfer değerlendirmeleri yapıldığında, yabancı sınırlamasının kaldırılması ile 30 yaş altı Türk oyuncuların yerine 30 yaş üstü yabancı oyuncular geldiği net bir biçimde gözlemlenmiştir.
En değerli konulardan birisi, Üstün Lig’in transfer gelirlerinin epey düşük olmasıdır. Oyuncular en yüksek bedellerinden satın alınmaktadır. Yerli oyuncularını yetiştiren Belçika, Hollanda ve Portekiz, Muhteşem Lig kulüplerimizin elde ettiği transfer gelirlerinin iki katından fazla transfer geliri elde etmiştir.
Ayrıyeten kamuya açık platformlarda da görüleceği üzere, yabancı sınırlamasının olmadığı devirde, yabancı para cinsinden oyuncu maliyetleri kulüp bilançolarını olumsuz etkilemiş; halka açık 4 büyük kulübün finansal borcu, 2014/15 yılı sonunda 1.7 Milyar TL iken, %330 artarak 2020/21 döneminde 7.3 Milyar TL’ye ulaşmıştır. 2020/21 döneminde 356 yabancı oyuncuya 268 Milyon Euro fiyat ödemesi gerçekleşmiştir.
bir daha yabancı sınırlaması öncesi 106 adet olan FIFA nezdinde açılan itilaf evrakları, iki katına çıkarak 207 adet olmuş ve fiyat Euro bazında %270 artarak 18 Milyon Euro’dan 50 Milyon Euro’ya ulaşmış; TL karşılıkları %722 artmıştır.
Üstteki bilgilerin de açıkça gösterdiği üzere ve UEFA’nın da desteklediği yabancı oyuncu sayısında sınırlamaya gidilmesi bir zaruret haline gelmiştir. ötürüsıyla gerek Kulüp Lisans Sistemi gerekse yabancı sonucuna ait düzenlemeler, kulüplerimizin uzun vadede sürdürülebilir finansal yapıya kavuşmaları için alınmıştır.
Ayrıyeten yeniden altını çizmek isteriz ki, acilen geri alınmasını istediğiniz yabancı sonucu, yeni verilmiş bir karar değildir. Malumunuz olduğu üzere; yabancı sınırlamasına ait kararlar, 2020-2021 dönemi öncesinde alınmış, lakin Covid-19 salgınının devam ediyor olması niçiniyle kulüplerimizden gelen talep üzerine, bir keze mahsus olmak üzere uygulaması bir dönem ertelenmiş ve bu durum da kamuoyuna ilan edilmiştir.
Sonuç olarak; vazifeye başladığımız birinci günden itibaren ben ve İdare Suram, aldığımız tüm kararları, UEFA ve FIFA normları, TFF Kanun, Statü ve Talimatları doğrultusunda ve şeffaf bir biçimde, yalnızca Harika Lig kulüplerimizi değil tüm öteki alt liglerin, amatör liglerin ve futbolun öteki paydaşlarının menfaatlerini gözeterek aldığımızı belirtir, karşılaşmalara çıkmamak üzere futbol tarihinde yeri bulunmayan, FIFA ve UEFA nezdinde kabul görmesi mümkün olmayan hareket ve telaffuzların Muhteşem Lig markasına ziyan verici ve Türk futbol kamuoyu tarafınca kabul görmeyecek bir tavır olduğunu hatırlatır, yeni dönemde tüm kulüplerimize muvaffakiyetler dileriz.”
KULÜPLER BİRLİĞİ’NİN MEKTUBUNDA NELER YAZIYORDU?
“Türkiye Futbol Federasyonu Başkanlığına;
Aşağıda yer alan başlıklarda Türkiye Futbol Federasyonu tarafınca alınan kararların ve yapılmakta olan uygulamaların bir daha gözden geçirilerek, bu konularda alınmış kararlardan aşağıda imzası bulunan kulüplerimizin talebi doğrultusunda geri dönülmesi ve bir daha kulüplerimizin istekleri doğrultusunda bir daha karar alınması talebimizi detaylarınize sunarız.
-Türkiye Futbol Federasyonu ile yayıncı kuruluş içindeki ciddiyetten uzak bağlardan ötürü kontratın daima tadil edilerek kulüplerimizin her sene finansal ziyan görmesi,
-Merkez Hakem Heyeti, Disiplin Şurası ve Tahkim Konseylerinin atama ve işleyişleri,
-Yabancı oyuncu sayısındaki kulüplerimizin taleplerinin göz gerisi edilmesi,
-Kulüp Lisans Talimatı kriterlerininin ülkemiz gerçekleri dışına kalması, Türk futbolunun sürdürülebilir olmasını artık imkansız kılmıştır.
Tüm bu gelişmelerden ötürü aşağıda imzası bulunan Muhteşem Lig Kulüpleri olarak Türkiye Futbol Federasyonu’nun Kulüpler Birliği’nin uygunluğu olmadan alacağı kararları kabul etmeyeceğimizi bildiririz.
Yayın ihale sürecinin dünyada başarılı örneklerinde olduğu üzere tarafımızca yapılması ve yönetilmesi gerekliliğini öngörmekteyiz. Bu niçinle yayın ihalesinin tüm süreçlerinde Kulüpler Birliği’nin onayının aranmasını talep ediyoruz.
Ayrıyeten gerek Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi gerekse Kamu Denetçileri Kurumu’nun tavsiye sonucu doğrultusunda; Türk futbol yargı sisteminin bağımsız ve Genel Heyet tarafınca seçilerek oluşturulması, Merkez Hakem Şurası’nda liyakatin temel olması, sistemle alınan kararların şeffaf olması; yabancı oyuncu sayısı konusunda alınan karadan acilen geri dönülmesi, Kulüp lisans Talimatı kriterlerinin pandemi şartlarının oluşturduğu tesir ve kulüplerimiz gerçekleri doğrultusunda bir daha oluşturulması, daha evvel Kulüpler Birliği olarak başkanlğınıza ilettiğimiz ve yanıt alamadığımız ya da olumsuz yanıt aldığımız tüm resmi başvurularımızın bir daha kıymetlendirilmesi taleplerimizi detaylarınize arz ederiz.
Bu taleplerimizin kabul görmemesi halinde, Türk futbolunun sürdürülebilirlikten uzak olacağı gerçeği göz önüne alınarak aşağıda imzası olan kulüpler olarak mücabakaları çıkmama dahil tüm seçenekleri değerlendireceğimizi ayrıntılarınızı arz ederiz.”