TerraNova
New member
Mehmet KAYA
TÜRK-İŞ Lideri Ergün Atalay, salgın periyodunda örgütlenmenin kıymetinin bir sefer daha ortaya çıktığını belirterek, siyasetçileri sendikalılığa takviye ve örnek olmaya çağırdı. Salgın periyodunda örgütsüz işyerlerinde ağır bedel ödendiğini kaydeden Atalay, kayıt dışı çalışma, Türkiye’nin rekabet gücü, iş sıhhati ve güvenliği, fiyat ayarlamaları dahil her türlü sorunun tahlili için sendikalılığın kaide olduğunu söylemiş oldu.
Türkiye’de örgütlenmenin önündeki pürüzlerin kaldırılmasında sendikalar ve konfederasyonlar kadar siyasetçilerin de rolü olduğunun altını çizen Ergün Atalay, “Örgütlenme olduğunda bir patron bin bireyle muhatap olacağına bir bireyle muhatap oluyor. Yemeği, parayı, servisi, iş kazasını orada konuşsun, bir bireyle (sendikayla) konuşsun. Bundan ürkmenin bir manası yok. Türkiye 1980 öncesindeki o günleri geçti” dedi. TÜRK-İŞ Lideri Ergün Atalay, Anayasa değişikliği tartışmalarına da değinerek, bir çalışma başlattıklarını vurguladı ve “Yeni anayasa olacaksa toplumun anayasası olsun. Engellinin, bayanın, emeğin anayasası olsun” dedi.
Ankara Sohbetleri’ne konuk olan TÜRK-İŞ Lideri Ergün Atalay, Ankara Temsilcimiz Maruf Buzcugil’in sorularını yanıtladı.
Türkiye’nin gündemden düşmeyen bahislerinden biri çalışma ömründe sendikal tertibin yükünün artması. Bu mevzuyu siz de çoğunlukla vurguluyorsunuz. Hangi adımlar atılmalı?
Gelecek yıl TÜRK-İŞ’in 70. kuruluş yıldönümünü kutlayacağız. Türkiye’nin en uzun soluklu kurumlarının başında gelenlerden birisiyiz. Üye itibariyle de en çok üyeye sahip olan sendikası. Maalesef 17 milyon kişinin çalıştığı ülkede, toplam 2,5 milyon sendikalıyla öğünmek de yanlışsız değil. Salgın periyodunda örgütsüz olan işyerlerinde (çalışanlar) ağır bedel ödedi. Örgütlü olan işyerlerinde ise salgın periyodunun ekonomik kahırlarını çektirmemeye çaba ettik. Sendikalar patronla birlikte, nerede muhtaçlık var ise, ne aklınıza geliyorsa; sıhhatinden, ekonomik gelirine kadar bir kayıp olmadan, şu 1,5 sene zarfında belirli bir noktaya geldik. Salgın periyodunda sendikalara epeyce muhtaçlık olduğunu gördük.
Artık bunun (salgının) bedelini kim ödedi? Kayıt dışı oranı yüzde 35 civarında. Bunlar örgütlü olsa, kayıt ortasında olur, vergi, sigorta öderler. Burada bilhassa başta iktidar partisi olmak üzere, bütün partilerin örgütlenmeyle ilgili topluma, sendikalara yardımcı olmaları gerekiyor.
İKİ GLOBAL DEV TÜM DÜNYADA ÖRGÜTLÜ LAKİN TÜRKİYE’DE DEĞİL
Eksiklikleri olsa da Türkiye’nin oturmuş bir yasal altyapısı var. Örgütlenmede zorluklar neler?
Bir örnek vereyim. Şu anda İstanbul Avcılar’da bir fabrika var Finlandiyalıların, Çinlilerin. Yaklaşık 800 kişi var. 650’si bayan. Orada örgütlendik, 150 hanımı dışarı attılar, tuvaletleri kapattılar. Dün çalışma Bakanı İstanbul Valiliği’ni aradı. Sanayi Bakanı Mustafa Varank, orasının Türkiye sorumlusuyla konuştu. Yetmedi, gittim Cumhurbaşkanı’na anlattım. Artık sendikayla oturdular, hala CEO diyor ki, Çin’e soracağım o denli karar vereceğim diyor. İki farklı global otomotiv devi. Bütün dünyadaki fabrikaları örgütlü. Türkiye’ye gelince yok. Yahu biz dördüncü dünya ülkesi mi olduk? Avusturya’da fabrikasında sendika var, Belçika, Almanya, Romanya’da sendika var. Türkiye’ye gelince yok. Bu ikili standardın kimseye yararı yok.
KAYITLI ÇALIŞANIN ADAM BAŞI MALİYETİ 6 BİN, BAŞKASI 3 BİN
Kayıt dışılık ağır sıkıntılardan biri, artık mültecilerle daha da derinleşiyor. Sendikalar burada nasıl rol oynayabilir?
Bu ülke, mülteciler için maddi-manevi elinden geleni yapıyor. Fakat bu şahısları kesinlikle kayıt altına almak lazım. Kendi müşahedemiz, Gaziantep’te ayakkabı yapan 2 fabrika var. Birisi Afgan-Suriyeli çalıştırıyor, minimum fiyat dahi vermiyor, servis yok. Onun yanında kurala uyan yeterli patronumuz, o da taban fiyat veriyor lakin yemek, servis veriyor. Kayıtlı çalışanın adam başına maliyeti 6 bin TL, ötekinin maliyeti 3 bin TL. Düzgün çalışan, fabrikayı kapatmasın da ne yapsın. Bu benim dediğim canlı , dokümanlı bir örnek. Ne kadar en uygun kanunu çıkarırsan çıkar, işverenin niyeti berbatsa kaçak yol buluyor. Kaçak yolu bulup vergi, sigorta ödemiyor, çalışanın emeğini sömürüyor. Yani bir an evvelden bunun önüne geçmek gerek. Bunu söylemem gereken yerlere yazıyla da dokümanla de söylüyorum, her yerde söylemeye devam ediyorum.
“İŞVEREN MİLLETVEKİLLERİNİN İŞYERİNDE SENDİKA OLMALI”
Siyasilere yaptığınız çağırıyı biraz daha açar mısınız? Ne bekliyorsunuz?
1980 Anayasası temel darbeyi bize vurdu, haklarımızı yerle bir etti. Artık akademisyenlerle birlikte bir çalışma yapıyoruz. Çalışma Bakanı da sıkıntıyı biliyor. Anayasa değişecekse, toplumun anayasası olmalı, engellinin, bayanın, emeğin anayasası olmalı. Siyasetçilere gelince, politikler desin ki; ‘örgütlenelim…’ Türkiye’deki örgütlenmeyle ilgili bütün partiler, bilhassa kendi patron vekillerine söylemeleri gerekiyor. İçlerinde bin kişi çalıştıran vekiller var. öncedena onlardan başlasın örgütlenme. Televizyonlar, gazeteler örgütlensin, işyerleri örgütlensin lakin öncülüğünü politikler yapsın. öncedena kendi vekillerine “işyerlerinizde sendika olsun” desin. Her partiden milletvekillerinden (işveren olan) bir sürü meselai sayabilirim. Örgütlenmeden korkmamak ürkmemek lazım. Daha kaliteli mal üretelim, işyeri kazansın, ihracat yapalım orada da benim ne hakkım var ise onu verecek. Kazanmıyorsa işyerini kapatacak, patronun canını alacak halimiz yok. Bir kanun düzenlensin ki ne benim hakkım yensin, ne patronun hakkı yensin. Bir örnek, şeker fabrikasının birinde örgütlenme çalışmasının davası 7 yıl sürdü. Ne sendika, ne işyeri kaldı. İşyerinde çalışan 500 kişinin 490’ını örgütlemişim, (üye kaydetmişim) patron itiraz ediyor. Mahkemeler bu itiraza müsait. Oraya git, buraya git, ekspere git. 7 sene sürüyor. Bu adil yargılama değil. 12 Eylül’ün gasp ettiği haklarımızdan bir örnek bu. 7 sene (sendikal) mahkeme mi sürer. Kim haklıysa 1 hafta, 15 günde ortaya çıksın.
“ŞU ÇARKLAR DÖNÜYORSA ÇALIŞANLAR SAYESİNDEDİR”
Salgın sendikaların ehemmiyetini artırdı dediniz, örgütlenmeye tesiri nasıl oldu salgının?
Salgın örgütlenmeye olumlu yansıdı, zira bu süreçte sendikalaşmanın ne kadar kıymetli olduğunu anladılar. Şu anda Türkiye’de çarklar dönüyorsa emekçilerin yardımıyla dönüyor. Hastalık düşünmeden servise bindiler. Bantlarda aralıklı değil, kol kola çalışıldı. Şunu da belirteyim, çalışanlar aşılama konusunda da hassaslığa sahip.
Taşeron çalışanların takıma alınmasında kıymetli sayıda emekçi kapsam haricinde kaldı, bu hususta teşebbüsleriniz var mı?
Hükümet, 700 bin taşeron emekçiyi 2017’de takıma geçirdi, hoş bir iş yaptı lakin asıl işi yapan 70 bin arkadaşımız takımda değil. Bununla ilgili o periyodun Çalışma Bakanı Jülide Hanım, Başbakan Binali Beyefendi “halledeceğiz” dedi, gazete küpürleri, TV’ler ortada. Ortadan üç yıl geçti çabucak hemen tahlil yok. Geçen gün Cumhurbaşkanı’na gittiğimizde bunu söylemiş oldum. 240 bin süreksiz personel takıma geçti, şu anda 20 sene çalışıp takıma geçmeyen süreksiz personel var 30 bin kişi. Yılda da 10 ay çalışıyor. Takım dediğin de 2 ay, ek maliyeti yok. Bunlar kamuoyu önündeki problemler. Lakin en değerlisi örgütlenme. Örgütlenme yoksa hiç bir şey konuşamazsınız. Yakın vakitte orman yangınları oldu, orada çalışanların bir kısmı süreksiz personeldir. Orman yangınlarında, afetlerde çalışan bizim emekçimiz. Orada cansiperane çalıştı beşerler. olağan olarak, öğrenci, bayan halkımız da çalıştı. Yatağan, Kemerköy, Manavgat, Bartın’daydım. Oturduğun yerden Bartın’daki afeti görmek mümkün değil. O gün 20 kilometreye 1,5 saatte ulaşabildik. Olayı yerinde gözlemek, bizim üzerimize düşen bir noksanlık var ise yerine getirmek istedik. Orada maddi manevi benden ne talep edildiyse yerine de getirdim.
“PATRON KAR ETSİN, ANCAK PERSONELE DE İNSANCA FİYAT VERSİN”
Ülkemİzde hala sendikalardan çekinme eğilimi gözleniyor iş dünyasında?
Türk-İş 70 yıldır, “biz öncedena Türkiye’den yanayız, Türkiye Cumhuriyeti var ise biz varız” der. Parti, sendika, oda, dernek var ancak Türkiye Cumhuriyeti yoksa bizim olmamızın manası yok. Onun için, öncedena ülke, daha sonra temsil ettiğimiz insanların menfaati. Bunu yaparken de işyerini dökelim, kıralım yok. Daha epeyce üretelim, daha kaliteli üretelim, işveren kâr etsin ancak kar ettiği paradan da bizim insan üzere yaşayacağımız fiyatı versin. Bunu bendilk öncedenkiler bu biçimde yapmış, ben de bu biçimde yapmaya çaba ediyorum. Bakın iş kazalarıyla ilgili: Örgütlü olan işyerlerinin yüzde 90’ında iş kazası yok lakin örgütlü olmayan yerlerde iş kazalarında her gün 5 kişi ölüyor. Bunların hiç birinde sendika yok. Sendika olan yerde nasıl çalışılacağı, ısının, ışıklandırmanın, hijyenin, yemek kalorisinin ne olacağını, personel sıhhatine nasıl dikkat edileceğini sendikalar bilir. Bu işin uzmanıdır. Her sene en az 10 bin emekçiye seminer veriyoruz bu hususlarla ilgili.
Salgın ve orman yangınlarıyla örgütlü çalışmanın ehemmiyetini anlamak
Maruf BUZCUGİL
Çalışma hayatında örgütlü işçiliğin ne kadar değerli ve kıymetli olduğu üniversal ölçekte daima vurgulanır. Türkiye’de de yıllardır süren uzlaşmadan uzak sendikalaşma ve örgütlü çalışma tartışmaları, patronların çekinceleri, sendikaların salt fiyat odaklı yaklaşımları niçiniyle iktidarları bu hususta ileri adımlar atmaktan daima geri bırakmıştır. Hangi periyotta olursa olsun iktidarlar, bu netameli bahiste emekçi ve patronların kaygılarını dengeleyecek kapsamlı düzenlemeleri yaşama geçirmekten daima geri durmuşlardır. İktisadın ve toplumsal hayatın her alanında gözlemleyebildiğimiz üzere örgütlü çalışma konusunda da siyasi dertler toplumsal yararın daima önüne geçmiştir. DÜNYA Ankara Sohbetleri’ne konuk ettiğimiz Türkiye’nin en büyük emekçi konfederasyonu TÜRK-İŞ’in Genel Lideri Ergün Atalay, bu defa örgütlenme sıkıntısını farklı bir frekanstan lisana getirdi. Muhalefet partilerinin her daim iktidarın yanında durmakla eleştirdiği TÜRK-İŞ Lideri, iktidar ve muhalefetteki tüm siyasi partilere sendikal örgütlenmeyi ön plana alma davetinde bulundu.
Özel kesimde sendikalı çalışma oranı yüzde 3’lerde
Atalay’ın yaptığı davetten yola çıkarak Türkiye’deki mevcut duruma baktığımızda nitekim vahim bir tabloyla karşılaşıyoruz. Çalışma ve Toplumsal Güvenlik Bakanlığı’nın Temmuz 2021 dataları Türkiye’deki toplam 15 milyon 27 bin 910 emekçinin yalnızca yüzde 14,1’inin sendikalı olduğunu görüyoruz. Toplam 2 milyon 123 bin 685 sendikalı personel var. Bu sendikalı personellerden kamu işyerlerinde çalışan yaklaşık 700 bin kişi ile belediyelerde çalışan 300 bin kişiyi ayırdığımızda özel dalın yalnızca 1,2 milyon kişiyi sendikalı olarak istihdam ettiğini görüyoruz. Bu personeller de yüklü olarak Türkiye Patron Sendikaları Konfederasyonu (TİSK) bünyesinde temsil edilen büyük işyerlerinde çalışıyor. Türkiye’deki çalışanların lakin yüzde 3 ötüründaki kısmı gerçek manada sendikalı olarak özel kesimde istihdam ediliyor.
Patron ve personellerden “kayıt dışı istihdam” davetleri
Son 5 yıldaki ağır mülteci akınının tesiriyle, Türkiye’de hem patron, tıpkı vakitte personel örgütlerinin kayıt dışı istihdam yakınmaları arttı. “Türkiye ucuz emek cenneti mi oluyor ?” sorularıyla eşanlı yükselen bu haykırışlar, bu mevzuda vakit geçirmeden adım atılmasını zarurî kılıyor. Dünyada, “yeşil” hassaslığının arttığı, bunun fazlaca ötesinde yeni jenerasyon üretim araçları ve yeni kullanım halleriyle sürdürülebilir büyümenin nasıl sağlanacağının tartışıldığı sırada, biz hala geçen yüzyılın izlerini taşıyan çalışma mevzuatıyla ilerlemeye çalışıyoruz. Maalesef biroldukca hususta olduğu üzere bu bahiste da öğrenmenin en kaba metodu “deneme-yanılma” ve musibetlerden ders çıkarma yolu uğraşlarımıza istikamet veriyor. Evvelce planlama, uzun erimli düşünme hala toplumsal kararlarımızın epeyce uzağında. Umarız, salgın belası, ciğerimizi yakan orman yangınları ve maliyeti her geçen gün ağırlaşan mülteci problemlerinden aldığımız dersler, artık uzun erimli siyasetlere ışık fiyat.
TÜRK-İŞ Lideri Ergün Atalay, salgın periyodunda örgütlenmenin kıymetinin bir sefer daha ortaya çıktığını belirterek, siyasetçileri sendikalılığa takviye ve örnek olmaya çağırdı. Salgın periyodunda örgütsüz işyerlerinde ağır bedel ödendiğini kaydeden Atalay, kayıt dışı çalışma, Türkiye’nin rekabet gücü, iş sıhhati ve güvenliği, fiyat ayarlamaları dahil her türlü sorunun tahlili için sendikalılığın kaide olduğunu söylemiş oldu.
Türkiye’de örgütlenmenin önündeki pürüzlerin kaldırılmasında sendikalar ve konfederasyonlar kadar siyasetçilerin de rolü olduğunun altını çizen Ergün Atalay, “Örgütlenme olduğunda bir patron bin bireyle muhatap olacağına bir bireyle muhatap oluyor. Yemeği, parayı, servisi, iş kazasını orada konuşsun, bir bireyle (sendikayla) konuşsun. Bundan ürkmenin bir manası yok. Türkiye 1980 öncesindeki o günleri geçti” dedi. TÜRK-İŞ Lideri Ergün Atalay, Anayasa değişikliği tartışmalarına da değinerek, bir çalışma başlattıklarını vurguladı ve “Yeni anayasa olacaksa toplumun anayasası olsun. Engellinin, bayanın, emeğin anayasası olsun” dedi.
Ankara Sohbetleri’ne konuk olan TÜRK-İŞ Lideri Ergün Atalay, Ankara Temsilcimiz Maruf Buzcugil’in sorularını yanıtladı.
Türkiye’nin gündemden düşmeyen bahislerinden biri çalışma ömründe sendikal tertibin yükünün artması. Bu mevzuyu siz de çoğunlukla vurguluyorsunuz. Hangi adımlar atılmalı?
Gelecek yıl TÜRK-İŞ’in 70. kuruluş yıldönümünü kutlayacağız. Türkiye’nin en uzun soluklu kurumlarının başında gelenlerden birisiyiz. Üye itibariyle de en çok üyeye sahip olan sendikası. Maalesef 17 milyon kişinin çalıştığı ülkede, toplam 2,5 milyon sendikalıyla öğünmek de yanlışsız değil. Salgın periyodunda örgütsüz olan işyerlerinde (çalışanlar) ağır bedel ödedi. Örgütlü olan işyerlerinde ise salgın periyodunun ekonomik kahırlarını çektirmemeye çaba ettik. Sendikalar patronla birlikte, nerede muhtaçlık var ise, ne aklınıza geliyorsa; sıhhatinden, ekonomik gelirine kadar bir kayıp olmadan, şu 1,5 sene zarfında belirli bir noktaya geldik. Salgın periyodunda sendikalara epeyce muhtaçlık olduğunu gördük.
Artık bunun (salgının) bedelini kim ödedi? Kayıt dışı oranı yüzde 35 civarında. Bunlar örgütlü olsa, kayıt ortasında olur, vergi, sigorta öderler. Burada bilhassa başta iktidar partisi olmak üzere, bütün partilerin örgütlenmeyle ilgili topluma, sendikalara yardımcı olmaları gerekiyor.
İKİ GLOBAL DEV TÜM DÜNYADA ÖRGÜTLÜ LAKİN TÜRKİYE’DE DEĞİL
Eksiklikleri olsa da Türkiye’nin oturmuş bir yasal altyapısı var. Örgütlenmede zorluklar neler?
Bir örnek vereyim. Şu anda İstanbul Avcılar’da bir fabrika var Finlandiyalıların, Çinlilerin. Yaklaşık 800 kişi var. 650’si bayan. Orada örgütlendik, 150 hanımı dışarı attılar, tuvaletleri kapattılar. Dün çalışma Bakanı İstanbul Valiliği’ni aradı. Sanayi Bakanı Mustafa Varank, orasının Türkiye sorumlusuyla konuştu. Yetmedi, gittim Cumhurbaşkanı’na anlattım. Artık sendikayla oturdular, hala CEO diyor ki, Çin’e soracağım o denli karar vereceğim diyor. İki farklı global otomotiv devi. Bütün dünyadaki fabrikaları örgütlü. Türkiye’ye gelince yok. Yahu biz dördüncü dünya ülkesi mi olduk? Avusturya’da fabrikasında sendika var, Belçika, Almanya, Romanya’da sendika var. Türkiye’ye gelince yok. Bu ikili standardın kimseye yararı yok.
KAYITLI ÇALIŞANIN ADAM BAŞI MALİYETİ 6 BİN, BAŞKASI 3 BİN
Kayıt dışılık ağır sıkıntılardan biri, artık mültecilerle daha da derinleşiyor. Sendikalar burada nasıl rol oynayabilir?
Bu ülke, mülteciler için maddi-manevi elinden geleni yapıyor. Fakat bu şahısları kesinlikle kayıt altına almak lazım. Kendi müşahedemiz, Gaziantep’te ayakkabı yapan 2 fabrika var. Birisi Afgan-Suriyeli çalıştırıyor, minimum fiyat dahi vermiyor, servis yok. Onun yanında kurala uyan yeterli patronumuz, o da taban fiyat veriyor lakin yemek, servis veriyor. Kayıtlı çalışanın adam başına maliyeti 6 bin TL, ötekinin maliyeti 3 bin TL. Düzgün çalışan, fabrikayı kapatmasın da ne yapsın. Bu benim dediğim canlı , dokümanlı bir örnek. Ne kadar en uygun kanunu çıkarırsan çıkar, işverenin niyeti berbatsa kaçak yol buluyor. Kaçak yolu bulup vergi, sigorta ödemiyor, çalışanın emeğini sömürüyor. Yani bir an evvelden bunun önüne geçmek gerek. Bunu söylemem gereken yerlere yazıyla da dokümanla de söylüyorum, her yerde söylemeye devam ediyorum.
“İŞVEREN MİLLETVEKİLLERİNİN İŞYERİNDE SENDİKA OLMALI”
Siyasilere yaptığınız çağırıyı biraz daha açar mısınız? Ne bekliyorsunuz?
1980 Anayasası temel darbeyi bize vurdu, haklarımızı yerle bir etti. Artık akademisyenlerle birlikte bir çalışma yapıyoruz. Çalışma Bakanı da sıkıntıyı biliyor. Anayasa değişecekse, toplumun anayasası olmalı, engellinin, bayanın, emeğin anayasası olmalı. Siyasetçilere gelince, politikler desin ki; ‘örgütlenelim…’ Türkiye’deki örgütlenmeyle ilgili bütün partiler, bilhassa kendi patron vekillerine söylemeleri gerekiyor. İçlerinde bin kişi çalıştıran vekiller var. öncedena onlardan başlasın örgütlenme. Televizyonlar, gazeteler örgütlensin, işyerleri örgütlensin lakin öncülüğünü politikler yapsın. öncedena kendi vekillerine “işyerlerinizde sendika olsun” desin. Her partiden milletvekillerinden (işveren olan) bir sürü meselai sayabilirim. Örgütlenmeden korkmamak ürkmemek lazım. Daha kaliteli mal üretelim, işyeri kazansın, ihracat yapalım orada da benim ne hakkım var ise onu verecek. Kazanmıyorsa işyerini kapatacak, patronun canını alacak halimiz yok. Bir kanun düzenlensin ki ne benim hakkım yensin, ne patronun hakkı yensin. Bir örnek, şeker fabrikasının birinde örgütlenme çalışmasının davası 7 yıl sürdü. Ne sendika, ne işyeri kaldı. İşyerinde çalışan 500 kişinin 490’ını örgütlemişim, (üye kaydetmişim) patron itiraz ediyor. Mahkemeler bu itiraza müsait. Oraya git, buraya git, ekspere git. 7 sene sürüyor. Bu adil yargılama değil. 12 Eylül’ün gasp ettiği haklarımızdan bir örnek bu. 7 sene (sendikal) mahkeme mi sürer. Kim haklıysa 1 hafta, 15 günde ortaya çıksın.
“ŞU ÇARKLAR DÖNÜYORSA ÇALIŞANLAR SAYESİNDEDİR”
Salgın sendikaların ehemmiyetini artırdı dediniz, örgütlenmeye tesiri nasıl oldu salgının?
Salgın örgütlenmeye olumlu yansıdı, zira bu süreçte sendikalaşmanın ne kadar kıymetli olduğunu anladılar. Şu anda Türkiye’de çarklar dönüyorsa emekçilerin yardımıyla dönüyor. Hastalık düşünmeden servise bindiler. Bantlarda aralıklı değil, kol kola çalışıldı. Şunu da belirteyim, çalışanlar aşılama konusunda da hassaslığa sahip.
Taşeron çalışanların takıma alınmasında kıymetli sayıda emekçi kapsam haricinde kaldı, bu hususta teşebbüsleriniz var mı?
Hükümet, 700 bin taşeron emekçiyi 2017’de takıma geçirdi, hoş bir iş yaptı lakin asıl işi yapan 70 bin arkadaşımız takımda değil. Bununla ilgili o periyodun Çalışma Bakanı Jülide Hanım, Başbakan Binali Beyefendi “halledeceğiz” dedi, gazete küpürleri, TV’ler ortada. Ortadan üç yıl geçti çabucak hemen tahlil yok. Geçen gün Cumhurbaşkanı’na gittiğimizde bunu söylemiş oldum. 240 bin süreksiz personel takıma geçti, şu anda 20 sene çalışıp takıma geçmeyen süreksiz personel var 30 bin kişi. Yılda da 10 ay çalışıyor. Takım dediğin de 2 ay, ek maliyeti yok. Bunlar kamuoyu önündeki problemler. Lakin en değerlisi örgütlenme. Örgütlenme yoksa hiç bir şey konuşamazsınız. Yakın vakitte orman yangınları oldu, orada çalışanların bir kısmı süreksiz personeldir. Orman yangınlarında, afetlerde çalışan bizim emekçimiz. Orada cansiperane çalıştı beşerler. olağan olarak, öğrenci, bayan halkımız da çalıştı. Yatağan, Kemerköy, Manavgat, Bartın’daydım. Oturduğun yerden Bartın’daki afeti görmek mümkün değil. O gün 20 kilometreye 1,5 saatte ulaşabildik. Olayı yerinde gözlemek, bizim üzerimize düşen bir noksanlık var ise yerine getirmek istedik. Orada maddi manevi benden ne talep edildiyse yerine de getirdim.
“PATRON KAR ETSİN, ANCAK PERSONELE DE İNSANCA FİYAT VERSİN”
Ülkemİzde hala sendikalardan çekinme eğilimi gözleniyor iş dünyasında?
Türk-İş 70 yıldır, “biz öncedena Türkiye’den yanayız, Türkiye Cumhuriyeti var ise biz varız” der. Parti, sendika, oda, dernek var ancak Türkiye Cumhuriyeti yoksa bizim olmamızın manası yok. Onun için, öncedena ülke, daha sonra temsil ettiğimiz insanların menfaati. Bunu yaparken de işyerini dökelim, kıralım yok. Daha epeyce üretelim, daha kaliteli üretelim, işveren kâr etsin ancak kar ettiği paradan da bizim insan üzere yaşayacağımız fiyatı versin. Bunu bendilk öncedenkiler bu biçimde yapmış, ben de bu biçimde yapmaya çaba ediyorum. Bakın iş kazalarıyla ilgili: Örgütlü olan işyerlerinin yüzde 90’ında iş kazası yok lakin örgütlü olmayan yerlerde iş kazalarında her gün 5 kişi ölüyor. Bunların hiç birinde sendika yok. Sendika olan yerde nasıl çalışılacağı, ısının, ışıklandırmanın, hijyenin, yemek kalorisinin ne olacağını, personel sıhhatine nasıl dikkat edileceğini sendikalar bilir. Bu işin uzmanıdır. Her sene en az 10 bin emekçiye seminer veriyoruz bu hususlarla ilgili.
Salgın ve orman yangınlarıyla örgütlü çalışmanın ehemmiyetini anlamak
Maruf BUZCUGİL
Çalışma hayatında örgütlü işçiliğin ne kadar değerli ve kıymetli olduğu üniversal ölçekte daima vurgulanır. Türkiye’de de yıllardır süren uzlaşmadan uzak sendikalaşma ve örgütlü çalışma tartışmaları, patronların çekinceleri, sendikaların salt fiyat odaklı yaklaşımları niçiniyle iktidarları bu hususta ileri adımlar atmaktan daima geri bırakmıştır. Hangi periyotta olursa olsun iktidarlar, bu netameli bahiste emekçi ve patronların kaygılarını dengeleyecek kapsamlı düzenlemeleri yaşama geçirmekten daima geri durmuşlardır. İktisadın ve toplumsal hayatın her alanında gözlemleyebildiğimiz üzere örgütlü çalışma konusunda da siyasi dertler toplumsal yararın daima önüne geçmiştir. DÜNYA Ankara Sohbetleri’ne konuk ettiğimiz Türkiye’nin en büyük emekçi konfederasyonu TÜRK-İŞ’in Genel Lideri Ergün Atalay, bu defa örgütlenme sıkıntısını farklı bir frekanstan lisana getirdi. Muhalefet partilerinin her daim iktidarın yanında durmakla eleştirdiği TÜRK-İŞ Lideri, iktidar ve muhalefetteki tüm siyasi partilere sendikal örgütlenmeyi ön plana alma davetinde bulundu.
Özel kesimde sendikalı çalışma oranı yüzde 3’lerde
Atalay’ın yaptığı davetten yola çıkarak Türkiye’deki mevcut duruma baktığımızda nitekim vahim bir tabloyla karşılaşıyoruz. Çalışma ve Toplumsal Güvenlik Bakanlığı’nın Temmuz 2021 dataları Türkiye’deki toplam 15 milyon 27 bin 910 emekçinin yalnızca yüzde 14,1’inin sendikalı olduğunu görüyoruz. Toplam 2 milyon 123 bin 685 sendikalı personel var. Bu sendikalı personellerden kamu işyerlerinde çalışan yaklaşık 700 bin kişi ile belediyelerde çalışan 300 bin kişiyi ayırdığımızda özel dalın yalnızca 1,2 milyon kişiyi sendikalı olarak istihdam ettiğini görüyoruz. Bu personeller de yüklü olarak Türkiye Patron Sendikaları Konfederasyonu (TİSK) bünyesinde temsil edilen büyük işyerlerinde çalışıyor. Türkiye’deki çalışanların lakin yüzde 3 ötüründaki kısmı gerçek manada sendikalı olarak özel kesimde istihdam ediliyor.
Patron ve personellerden “kayıt dışı istihdam” davetleri
Son 5 yıldaki ağır mülteci akınının tesiriyle, Türkiye’de hem patron, tıpkı vakitte personel örgütlerinin kayıt dışı istihdam yakınmaları arttı. “Türkiye ucuz emek cenneti mi oluyor ?” sorularıyla eşanlı yükselen bu haykırışlar, bu mevzuda vakit geçirmeden adım atılmasını zarurî kılıyor. Dünyada, “yeşil” hassaslığının arttığı, bunun fazlaca ötesinde yeni jenerasyon üretim araçları ve yeni kullanım halleriyle sürdürülebilir büyümenin nasıl sağlanacağının tartışıldığı sırada, biz hala geçen yüzyılın izlerini taşıyan çalışma mevzuatıyla ilerlemeye çalışıyoruz. Maalesef biroldukca hususta olduğu üzere bu bahiste da öğrenmenin en kaba metodu “deneme-yanılma” ve musibetlerden ders çıkarma yolu uğraşlarımıza istikamet veriyor. Evvelce planlama, uzun erimli düşünme hala toplumsal kararlarımızın epeyce uzağında. Umarız, salgın belası, ciğerimizi yakan orman yangınları ve maliyeti her geçen gün ağırlaşan mülteci problemlerinden aldığımız dersler, artık uzun erimli siyasetlere ışık fiyat.