TerraNova
New member
Gülseren Üst POLAT – Deniz KILINÇ
İş ömrüne atılmadan evvel son dönemeç olan üniversitelerin klasik yapıları ve kalıplaşmış eğitim modelleri ile 21. yüzyıl gençlerini geleceğe “ne kadar” hazırlayabildiği her geçen gün biraz daha fazla sorgulanıyor. Üniversite diploması değerini hala korumakla bir arada yalnızca diploma gerçek hayatta iş kapılarını maalesef aralayamıyor. Müracaatlarda adayları öne çıkaran sıklıkla diploma değil, diplomayı taşıyan bireyin yetkinlikleri oluyor. Biroldukça patron, üniversitelerin standart müfredatlarında yer almayan toplumsal marifetler, duygusal zeka, kadro çalışması, irtibat, vakit idaresi, yaratıcı düşünebilme üzere kriterlere sahip adayları daha şanslı görüyor. Bunun farkına varan ve eğitim modellerini buna bakılırsa değiştiren üniversitelerin sayısı artmakla bir arada bu klasik yapıdan çıkmak istemeyen üniversiteler hala çoğunlukta.
İşin bir öteki boyutu da suratına yetişemediğimiz dijital dönüşüm. Dünyanın en büyük eğitim kurumlarının dahi derslerini online ve fiyatsız açtığı bir dünyada üniversitelerin büyük dönüşüme kesinlikle hazırlanması gerektiği düşünülüyor. Yerleşke ve eğitim modellerinin dijital ihtilal ile bir arada nasıl dönüşeceği de ayrıyeten merak konusu. Üniversitelerin de biroldukça dal ve kuruluşun geçirdiği dönüşümü inceleyerek daha âlâ uygulamalarla kendi süreçlerini yapılandırıp, değişen dünyada günün şartlarına uygun modelleri ve bunu destekleyecek tüm teknolojileri benimsemesi gerektiği fikri artık daha yüksek sesle lisana getiriliyor.
ÜNİVERSİTELER İÇİN KARAR ZAMANI…
Global pandemide 100 yıllık geleneklere veda eden yüksek tahsil bölümünün geleceğini araştıran KPMG’nin 2021 yılı Ocak ayında yayımladığı rapor da üniversiteler için değişim vaktinin geldiğini dayanaklar nitelikte. Rapora nazaran üniversiteler yol ayrımına gelmiş durumda. Gelişmiş dünyada 20’nci yüzyılın ortalarından beri yüksek tahsilin odağı olan üniversiteler ya klâsik kalacaklar ya da yeni eğitim modellerini sisteme dahil edecekler… Rapor, kritik eşiğe yaklaşan klasik üniversitelerin, toplumdaki değişime ve gereksinimlere paralel yeni tıp yapılara dönüşüp dönüşmeyeceklerine, daha fazla verimlilik ve daha fazla yetenek arayışında mevcut operasyonlarını optimize edip etmeyeceklerine karar vermeleri gerektiği vurgulanıyor.
DİPLOMA TEK BAŞINA YETMİYOR
Ayrıyeten İngiltere’de 2020’de yapılan bir araştırmaya katılanların yüzde 61’i bir lisans diplomasının 10 yıl öncesine nazaran daha az bedelli olduğunu söylüyor. Bunda değişen işe alım kriterlerinin tesiri yadsınamaz. Bir diploma hala zorunla ancak ekonomik değişim hızlandıkça, patronlar, sanayi üniversitelerden gelen yeni mezunları eğitmek yerine işe hazır insanları tercih ediyor. Biroldukça patron, diploma derecesi yüksek adaylardan fazla üniversitelerin direkt öğretmediği toplumsal marifetler, duygusal zeka, kadro çalışması, bağlantı ve vakit idaresi üzere kriterlere sahip adaylara fazlaca daha fazla talih veriyor. Diplomanın gerisine iliştirilen kişisel gelişimi destekleyen özel seminer ya da kurs sertifikaları iş müracaatında öbür adayların önüne geçmek ismine değerli bir referans oluyor. Bu niçinle yeni jenerasyon, genel akademik bilgi haricinde üniversite eğitiminden istihdam ve mesleğe yönelik bir program da talep ediyor.
TÜM TARAFLARIN BEKLENTİLERİ DİKKATE ALINMALI
Yapılan bir epeyce araştırma akademisyen, patron ve öğrencilerin bedel ve ehemmiyet kriterlerinin birbirinden epeyce farklı olduğunu gösteriyor. Almanya merkezli bir araştırma; bilginin akademisyenler için öncelik sıralamasında birinci sırada yer alırken, patronlar için son sıralarda kendine yer bulduğunu gösteriyor. Patronlar için birinci sırada olan “öğrenmeyi öğrenmek” ise akademisyenler tarafınca birebir yoğunlukta kıymetli görülmüyor. Öğrenciler için de evvelar değişiyor. Bu ve gibisi araştırmalar iş hayatına atılmadan evvel son durak olan üniversitelerin eğitim modellerini gözden geçirirken mesleksel eğitimde verilmesi gereken temel bilgiler haricinde, patron taleplerinin ve öğrenci beklentilerinin dikkate alınması gerektiği görüşünü destekliyor.
Atlas Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Mustafa Küçük, bu görüşü dayanaklar nitelikte Z nesli ve beklentilerini şöyleki tabir ediyor: “Z jenerasyonu öğrenme sürecine dahil olan, toplumsal tecrübeyi önemseyen, meslek odaklı, pasif olmayı reddeden, interaktif, dijital öğrenme araçlarını fazlaca uygun kullanan ve bilgiye süratli erişimi seven bir nesil. bununla birlikte bilgiyi tecrübeyle birleştirerek, uygulayarak, farklı farklı pratikler ile öğrenmek dileğinde. Z jenerasyonu sonları sevmiyor.” Küçük bu niçinle dünyanın her yerinde çalışabilecek öğrenciler yetiştirmenin hedefl enmesi gerektiğini vurguluyor.
YENİ EĞİTİM MODELLERİ ORTALAMA MAAŞI DA ETKİLİYOR
Çeşitli kesimlerin pandemi niçiniyle operasyonlarını durdurması ve dijital dönüşümlerine yük vermesi, geçen yıldan itibaren üniversite öğrencilerinin de klâsik eğitimin iş arayışında tek başına kâfi olmadığını anlamasına yol açtı. İşsizliğin birden fazla ülkede iki basamaklı arttığı ve patronların yeni personel almayı bırakın kendi personellerine ödeme yapmakta zorlandığı bu vakitte üniversite öğrencileri de gelecekleri için endişeleniyor. Pricewaterhousecooper Global Eğitim ve Kabiliyet Ağı Başkanı Sally Jeff ery, iş yerlerinde görülen dijitalleşmenin, patronların kabiliyet taleplerini de farklılaştırdığını ve bunun alışılagelen meslek fuarları ve stajları sonlandırabileceğini belirtiyor. Öte yandan uzaktan eğitim ve çalışma modellerinin bir artısı olarak tıp öğrencilerinin daha erken klinik tecrübe kazanmaya başladığı ve bunun tıp bölümünde genç iş gücünü artırdığını belirten Jeff ery, bunun yanı sıra üniversite öğrencilerinin en kıymetli kaygılarının maaş olduğunu vurguluyor. Jeffrey, “Geleceğin iş yerleri artık artan bir süratle uzaktan çalışma modellerini benimsiyor ve bu da ortalama maaş seviyelerini etkileyerek klasik eğitim yoluyla alınan diplomaların ehemmiyetini azaltıyor” diyor. Bu kapsamda halihazırda pandeminin olumsuz etkilediği ekonomilerde kendi geçimlerini sağlamak isteyen üniversite öğrencilerinin daha düşük bir fiyat karşılığında çalışmak için klâsik üniversite eğitimini tercih etmektense uzaktan eğitim modellerini tercih ederek hem tasarruf sağlamayı birebir vakitte kelam konusu dönüşümlerden geçen iş yerlerinde işe alınılabilirliklerini artırmayı hedefledikleri görülüyor.
Eğitim, teknolojiyle daha ağır destekleniyor
Hem yüz yüze tıpkı vakitte uzaktan eğitimin bir ortada yürütüldüğü hibrit modeller, birfazlaca ülkede yeni eğitim öğretim devirleri için uygulanmaya hazırlanılıyor. Bu noktada eğitimde kişiselleştirilmiş, sürükleyici, yenilikçi ve 3 boyutlu öğrenme ortamları sunan sanal ve artırılmış gerçeklik teknolojilerine olan ilgi de artıyor. zSpace Türkiye Müfredat ve Eğitim Tasarım Uzmanı Elif Çilek Ataman, “Teknoloji, eğitimin gayesini klâsik öğretimden daha epey öğrencilerin nasıl öğrendiklerini keşfetmeleri için güçlendirmeye yönelik dönüştürmüş durumda. beraberinde kişiselleştirme gayreti yardımıyla, kişisel öğrenme tarzları eğitimin geleceğinin merkezinde yer alıyor” diyor.
UZAKTAN EĞİTİM İÇİN ÜNİVERSİTELER DE DÖNÜŞÜMDEN GEÇMELİ
Dünya genelinde pandemi öncesinde de hayatımızda yer alan ve yüz yüze eğitime vakit ayıramayanların tercih ettiği uzaktan eğitim modeli artık pandemiyle birlikte kalıcı hale gelmeye başlıyor. Uzaktan eğitimin pandemi öncesinde de yüksek tahsilde gözle görülür bir tesiri olduğu ortada. ABD’de klâsik eğitim veren üniversitelere müracaatlar düşmeye devam ederken, uzaktan eğitim kayıtları 2012’deki 2,2 milyon öğrenciden yüzde 40 artışla 2017’de 3,1 milyona ulaşmıştı. Lakin McKinsey’nin üniversitelerde uzaktan eğitime yönelik hazırladığı bir rapor, uzaktan eğitime yönelik bu ilginin ABD’de eşit olmadığını gösteriyor. Rapora bakılırsa Southern New Hampshire Üniversitesi (SNHU), Western Governors Üniversitesi (WGU) ve Arizona Devlet Üniversitesi (ASU) uzaktan eğitimdeki büyümenin yüzde 10’undan sorumluyken, McKinsey başka üniversitelerin de pandemiyle birlikte artışa geçen bu trendden yaralanmak ve yeni olağanda yüksek tahsilde kalıcı olması beklenen bu Hibrit eğitim modelini en düzgün biçimde kullanabilmek için harekete geçmesi gerektiğini belirtiyor. Yapılan araştırmalarda birçok üniversite öğrencisinin pandemi daha sonrasında yüz yüze eğitime dönmeyi planladığı görülse de hatırı sayılır bir ölçüde öğrencinin de uzaktan eğitime devam etmek istediği görülüyor. Dijital eğitim odaklı bir risk sermayesi şirketi GSV Ventures, “online eğitimin tüm üniversite öğrencileri için normalleşeceğini” ve 2030’a kadar yüksek tahsilin büsbütün dijitalleşeceğini öngörüyor.
Öğrenci odaklı bir yaklaşık uygulayın
SNHU Lideri Paul LeBlanc, “Başarımızın sırrı operasyonlarımızı öğrenci odaklı olacak biçimde dönüştürmek oldu” derken, önde gelen online üniversiteler de bu yoruma katılıyor ve tek bir hedefl e online stratejiler geliştirdiklerini söylüyor. Bu kapsamda McKinsey, üniversitelere; eğitimlerini uzaktan devam ettirmek isteyen öğrencilere kayıtlardan kısım seçimine her alanda takviye olacak bireye özel rehberlik ve danışmanlık hizmeti sunmalarını ve akademik olarak zorluk yaşayan öğrencilerin tespit edilerek bu öğrencilerin eğitimlerini tamamlayabilmeleri için gereken müdahaleleri yapmalarını tavsiye ediyor. Uzaktan eğitim modelinde öğrencilerin başarısı için fakülte üyeleriyle akademik bağın değerine dikkat çeken McKinsey, üniversitelerin öğrenciler ve fakülte içinde teğe bir görüntü görüşmelerin bu bağın kurulması için işe yarayacağını belirtiyor. Ayrıyeten rapora bakılırsa, öğrencilerin daha pürüzsüz bir eğitim alabilmeleri için 7/24 hizmet veren ve derslere erişim ve yazılım üzere teknik dayanak sağlanması da uzaktan eğitimin geleceğinde kıymetli bir rol oynayacak.
Pazarlamaya yatırım yapın
Online üniversitelerin muvaffakiyetinde öne çıkan bir öbür faktörün pazarlama olduğuna dikkat çekilen McKinsey raporunda, en yüksek uzaktan eğitim kaydı bulunan üniversitelerin pazarlamaya neredeyse dijital perakende şirketleri ve teknoloji şirketleri kadar bütçe ayırdığı görülüyor. ABD’de öğrencilerin üçte ikisinin uzaktan eğitim müracaatlarını dört haft ada tamamladığı belirtiliyor. Online eğitim veren üniversiteler uzaktan eğitim talep eden öğrencilerin yüz yüze eğitimi yeğleyen öğrencilere göre karar verme süreçlerinin daha süratli olduğu görülürken, McKinsey bu kapsamda uzaktan eğitim modelinin yaygınlaşmaya başladığı bu vakitte üniversitelerin pazarlamayı hafifçee almamaları gerektiği ihtarını yapıyor.
YENİ ÇALIŞMA DÜNYASI, EĞİTİM TİPLERİ İÇİN YENİ BEKLENTİLER YARATIYOR
KPMG araştırmasından birtakım çıktılar:
– Yüksek tahsilin fiyatlı olduğu biroldukça Avrupa ülkesinde ebeveynler, çocuklarının üniversiteye gitmesini istiyorlar, fakat konuta tesisatçı çağırmaya paraları yetmiyor. Zira maharet eğitimi ve çıraklık, yüksek tahsildeki genişleme niçiniyle geri plana atıldı. Orta tahsil daha sonrası yüksek tahsil ve mesleksel tahsil planlamaları içinde önemli dengesizlikler var.
– Teknolojik değişim ve yeni çalışma dünyası, ortaöğretim daha sonrası eğitim cinsleri için yeni beklentiler ortaya çıkarıyor. Demografik değişim muhtemelen birden fazla liberal demokraside daha küçük lokal öğrenci kümelerinin oluşmasına niye olacak.
– Çin, lokal üniversite sistemini bir eğitim modeli olacak biçimde süratle geliştiriyor. Hindistan, orta öğretim daha sonrası kurumlarına büyük yatırım yapıyor. Milletlerarası talep, klâsik üniversite eğitiminden mesleksel ve pratik kurslarla yeteneklerini geliştiren teknik insanlara kayıyor.
özelleştirilmiş tahsil muvaffakiyetin anahtarı
– Tüm tezler ve varsayımlar, yüksek tahsilin tekdüzelikten büyük çeşitliliğe geçeceğini işaret ediyor. Fizikî olarak, gerçek yerleşkeler, artırılmış yerleşkeler (karma gerçeklik ve analog dünyanın birleştiği yer) ve sanal öğrenme ortamlarının karışımını goreceğiz.
– Eğitimsel olarak, içerik ve sunumla ilgili hayli daha fazla tecrübeye şahit olacağız. Bu çeşitliliğe, kişisel öğrencilerin gereksinimlerini karşılama arayışı istikamet verecek.
– kişiselleştirilmiş tahsilinin kalitesi, kurumsal muvaffakiyetin anahtarı olacak.
– Dönüşüm yalnızca müfredat, eğitimin devamı, öğrenci takviyesi ve araştırmayla sonlu kalmayacak. Art ofis, işletme modeli, teknoloji ve temelde her tertipte bulunması gereken esneklik, çeviklik üzere yeteneklerin toplamı da dönüşümün modülü. Bu yeteneklere yüksek düzeyde sahip olan kurumlar, yıkımdan kurtulmak ve yeni sistemi yaratmak konusunda epeyce daha donanımlı olacaklar. Daha verimli ve daha düşük maliyetli bir yapı mümkün. Buna karşılık yüksek tahsil kurumları, öğrenme ve araştırma için daha fazla kaynağa sahip olacaklar.
E-öğrenme büyüyecek
– Dijital ihtilal, bilhassa daha uygun fiyatlı çevrimiçi eğitimde yeni rakipler yaratıyor. Dünyada, e-öğrenmenin 2018-2024 içinde yıllık yüzde 7,5 ila 10,5 oranında büyümesi bekleniyor. Birfazlaca klâsik üniversitenin organizasyonel olarak bu sisteme geçemeyeceği, birçoklarının da kültürel manada buna isteksiz olduğu görülüyor. Bu tablo rakipleri daha kuvvetli hale getirecek.
– Kurslar, bugüne kadarki kurgunun bilakis teknoloji sayesinde evvela dijital sunulacak biçimde tasarlanacak ve yüz yüze eğitimde beşerle desteklenecek. XYazılı metin ve sunumlara eşlik eden görüntü, karma gerçeklik ve simülasyonların yanı sıra hologramlar da eğitimin modülü olacak.
– Her bahis için akıllı botlar, gelişmiş öğrenme analitiği tarafınca izlenen, geniş ölçekte özelleştirilmiş öğrenme imkanı sağlayacak. Öğrenciler bu tecrübesi yaşamak için konuttan ayrılmak zorunda kalmayacak.
Günümüzde, mesleksel marifetlerin tek başına kâfi olduğunu söylemek güç
Prof. Dr. M. N. Alpaslan Parlakçı – İstanbul Bilgi Üniversitesi Rektörü
● Üniversitelerin toplumsal dönüşümdeki ivmeyi yakalayabilmesi için eğitim modellerini bir daha gözden geçirmeleri gerektiğini düşünüyorum. Üniversite eğitimi bugün temel olarak sanayilerin gereksinimlerinden doğan mesleksel maharetleri bireylere kazandırmak üzerine yapılanmış durumda. Bu sanayi toplumu için en temel gereksinimdi, fakat dijital teknolojilerin ve inovasyonun istikamet verdiği ortasında yaşadığımız bilgi toplumunda mesleksel maharetleri bireylere kazandırmanın tek başına kâfi olduğunu söyleyebilmek güç. Zira çağımızda hem bu hünerler süratle eskiyor; birebir vakitte hayat uzunluğu tıpkı mesleği sürdürebilme durumunun azaldığını görüyoruz. ötürüsıyla, bilgi toplumu kendini daima geliştiren, hayat uzunluğu öğrenme maharetlerine sahip bireylere gereksinim duyuyor. Bu niçinle, öğrencilerimize epeyce taraflı bireyler olarak profesyonel hayata atılabilecekleri farklı yetkinlikler kazandırmamız ve bu yetkinlikleri hayatın ortasında nasıl kazanabileceklerini öğrenmelerini sağlamamız gerekiyor. Biz bu doğrultuda “yaparak öğrenmeye” dayalı bir eğitim modelini benimsiyoruz. Bu modelde tahsil seyahati tecrübe üzerine inşa ediliyor. Öğrencilerimiz memleketler arası atölye çalışmalarından yeni jenerasyon laboratuvarlara, stüdyolara ve simülasyon odalarına kadar hem üniversite ortamında tıpkı vakitte sektörel iş birliklerimiz yardımıyla iş ömründe mesleksel tecrübe kazanmış olarak mezun oluyorlar.
e-öğrenme imkanları geliştirilmeli
Diplomaya bakış açısının keskin olarak değişeceğini düşünmüyorum; lakin üniversitelerin yeni dijital eğitim teknolojilerini
benimsemelerinin, e-öğrenme imkanlarını geliştirmelerinin hem değerli bir muhtaçlık olduğu tıpkı vakitte gelecekte onları ileri taşıyacağı kanısındayım. COVID-19 pandemi süreci bu gereksinimi fazlaca net gösterdi. Çevrimiçi eğitimin hem yararları hem sonları bu süreçte daha uygun anlaşıldı. Yeni teknolojilerle harmanlanmış bir eğitimin eğitim kalitesini de yükselteceğini ve öğrencilere farklı öğrenme tecrübeleri sunabileceğini düşünüyorum.
“Yaparak öğrenme”yi önemsiyoruz
BİLGİ olarak öğrencilerimizin 21. yüzyılın iş dünyasında farklılıklarını ortaya çıkarabilecekleri yetkinlikler kazanmalarını önemsiyoruz. Onların çağımızda giderek daha kıymetli hale gelen analitik fikir, doğurganlık, özgünlük, tahlil üretme, eleştirel düşünme üzere maharetlerini geliştiren; var olan potansiyellerini ve yeteneklerini keşfedebilecekleri bir eğitimi her programımızda önceliğimiz olarak görüyoruz. Bunun yolunun “yaparak öğrenmeye” ve mesleksel hayatta tecrübeye dayalı bir eğitimden geçtiğine inanıyoruz. Öbür yandan, globalleşmenin farklı bir boyut kazandığı çağımızda gençlerin memleketler arası alanda rekabet edebilecekleri bir donanım kazanabilmeleri büyük kıymet taşıyor. Bu donanımı kazanmak memleketler arası seviyede bir yükseköğretim ile mümkün. Memleketler arası temaslarımızla öğrencilerimize dünyaya açılabilecekleri imkanlar sunuyoruz.
Bugün, diploma değil diplomayı taşıyan birey öne çıkıyor
Prof. Dr. Mehmet Durman – Beykoz Üniversitesi Rektörü
● Artık klasik olan hiç bir şey devam edemez. Her şeyin epey süratli değiştiği periyotta değişmek zorundasınız. Değişimi yönetmek zorundasınız. Teknoloji ulaşılabilir. Siz teknoloji ile ne yapacaksınız? Değerli olan bu. ötürüsıyla üniversitelerde de bireylerin evvel buna adapte olmaları gerekiyor. Akademik takım yeniliklere açık olmalı. Şahısların değişimi kolay olabiliyor tahminen fakat bireylerin ortasında bulunduğu toplulukların değişimi kolay değil. Burada yönetimsel özellikler de hayli değerli. Değişimi yönetebilecek suratı ve motivasyonu yaratabilecek sistemler oluşturmamız gerekiyor. Şu anda üniversitelerin durumu maalesef klasik. Değişim o kadar süratli ki, okumaya gelen öğrencilerimizin ilgisini çekecek eğitim sistemini oluşturmak lazım. Bu motivasyonu yaratacak bir eğitim sistemi genel olarak bakıldığında ülkemizde de maalesef yok.
Birikimlerin pahası artıyor
Artık şahıslar uzun ve ağır üniversite devri yerine daha pratik çabucak istihdama ve gayeye yönelik eğitimi tercih ediyorlar. Bu yurtharicinde da giderek kıymet kazanıyor. Bir amaç ve gayeye gitmek ismine şuana kadar daima diploma emeldi. Olağan temel olarak bir diploma olacak fakat bugün artık diploma değil diplomayı taşıyan birey öne çıkıyor. Kişinin birikimleri öne çıkıyor.
Evvelki öğrenmeler tanınmalı
Gelecekte üniversiteler, sonları olan, spesifik olarak dört yıl okunan bir sistemden daha epeyce derecelerin, diplomaların belgelendiği bir kurum haline gelecek diye düşünüyorum. İngiltere, ABD ve Kanada evvelki öğrenmenin tanınması diye bir kavram var. Bizde mevzuat buna açılım sağlamıyor. Türkiye’nin en zayıf olduğu alan da bu. Yani siz bir yerden eğitim alıp sertifika almış olabilirsiniz. Hatta hiç bir eğitim almadan çalışırken öğrenmiş olabilirsiniz. Bunun portfolyosunu oluşturarak bende şu eğitimler ve sertifikalar var diye bir eğitim kurumuna gittiğinizde üniversitelerin yapması gereken bunu incelemek ve hakikaten de bu bilgilere sahipse diploma vermek. Ya da bir kısmına sahipse eksik kalan kısımları için 4 yıl değil de 2 yıl okuyup diplomasını sağlayan sisteme geçilmesi gerekiyor. Fransa’da uzun yıllar bir alanda çalışıp tecrübe kazanmış biri lisans ve yüksek lisansa sahip olmadan doktora yapabiliyor. Zira kazanımları iş yerinde sağlamış. bu biçimdelikle diploması olmayan birikmiş potansiyel iş gücüne kazandırılıyor.
Eski sistemlerle çocuklarımızı muvaffakiyete ulaştıramayız
Daha esnek bir eğitim sistemine, daha esnek öğrenme yollarına muhtaçlığımız var. Olmaz değil lakin en uygun neyin olması gerektiğini tartışmalıyız. Günümüz gençliği bunu istiyor. Biz eski tekniklerle çocuklarımızı muvaffakiyete ulaştıramayız, hele mutluluğa hiç ulaştıramayız. Şu andaki gençlik hayli farklı ve öğrenme formları de farklı. Önyargısız, düşünerek geleceği nasıl tasarlayabiliriz? Buna konsantre olmamız lazım.
İş ömrüne atılmadan evvel son dönemeç olan üniversitelerin klasik yapıları ve kalıplaşmış eğitim modelleri ile 21. yüzyıl gençlerini geleceğe “ne kadar” hazırlayabildiği her geçen gün biraz daha fazla sorgulanıyor. Üniversite diploması değerini hala korumakla bir arada yalnızca diploma gerçek hayatta iş kapılarını maalesef aralayamıyor. Müracaatlarda adayları öne çıkaran sıklıkla diploma değil, diplomayı taşıyan bireyin yetkinlikleri oluyor. Biroldukça patron, üniversitelerin standart müfredatlarında yer almayan toplumsal marifetler, duygusal zeka, kadro çalışması, irtibat, vakit idaresi, yaratıcı düşünebilme üzere kriterlere sahip adayları daha şanslı görüyor. Bunun farkına varan ve eğitim modellerini buna bakılırsa değiştiren üniversitelerin sayısı artmakla bir arada bu klasik yapıdan çıkmak istemeyen üniversiteler hala çoğunlukta.
İşin bir öteki boyutu da suratına yetişemediğimiz dijital dönüşüm. Dünyanın en büyük eğitim kurumlarının dahi derslerini online ve fiyatsız açtığı bir dünyada üniversitelerin büyük dönüşüme kesinlikle hazırlanması gerektiği düşünülüyor. Yerleşke ve eğitim modellerinin dijital ihtilal ile bir arada nasıl dönüşeceği de ayrıyeten merak konusu. Üniversitelerin de biroldukça dal ve kuruluşun geçirdiği dönüşümü inceleyerek daha âlâ uygulamalarla kendi süreçlerini yapılandırıp, değişen dünyada günün şartlarına uygun modelleri ve bunu destekleyecek tüm teknolojileri benimsemesi gerektiği fikri artık daha yüksek sesle lisana getiriliyor.
ÜNİVERSİTELER İÇİN KARAR ZAMANI…
Global pandemide 100 yıllık geleneklere veda eden yüksek tahsil bölümünün geleceğini araştıran KPMG’nin 2021 yılı Ocak ayında yayımladığı rapor da üniversiteler için değişim vaktinin geldiğini dayanaklar nitelikte. Rapora nazaran üniversiteler yol ayrımına gelmiş durumda. Gelişmiş dünyada 20’nci yüzyılın ortalarından beri yüksek tahsilin odağı olan üniversiteler ya klâsik kalacaklar ya da yeni eğitim modellerini sisteme dahil edecekler… Rapor, kritik eşiğe yaklaşan klasik üniversitelerin, toplumdaki değişime ve gereksinimlere paralel yeni tıp yapılara dönüşüp dönüşmeyeceklerine, daha fazla verimlilik ve daha fazla yetenek arayışında mevcut operasyonlarını optimize edip etmeyeceklerine karar vermeleri gerektiği vurgulanıyor.
DİPLOMA TEK BAŞINA YETMİYOR
Ayrıyeten İngiltere’de 2020’de yapılan bir araştırmaya katılanların yüzde 61’i bir lisans diplomasının 10 yıl öncesine nazaran daha az bedelli olduğunu söylüyor. Bunda değişen işe alım kriterlerinin tesiri yadsınamaz. Bir diploma hala zorunla ancak ekonomik değişim hızlandıkça, patronlar, sanayi üniversitelerden gelen yeni mezunları eğitmek yerine işe hazır insanları tercih ediyor. Biroldukça patron, diploma derecesi yüksek adaylardan fazla üniversitelerin direkt öğretmediği toplumsal marifetler, duygusal zeka, kadro çalışması, bağlantı ve vakit idaresi üzere kriterlere sahip adaylara fazlaca daha fazla talih veriyor. Diplomanın gerisine iliştirilen kişisel gelişimi destekleyen özel seminer ya da kurs sertifikaları iş müracaatında öbür adayların önüne geçmek ismine değerli bir referans oluyor. Bu niçinle yeni jenerasyon, genel akademik bilgi haricinde üniversite eğitiminden istihdam ve mesleğe yönelik bir program da talep ediyor.
TÜM TARAFLARIN BEKLENTİLERİ DİKKATE ALINMALI
Yapılan bir epeyce araştırma akademisyen, patron ve öğrencilerin bedel ve ehemmiyet kriterlerinin birbirinden epeyce farklı olduğunu gösteriyor. Almanya merkezli bir araştırma; bilginin akademisyenler için öncelik sıralamasında birinci sırada yer alırken, patronlar için son sıralarda kendine yer bulduğunu gösteriyor. Patronlar için birinci sırada olan “öğrenmeyi öğrenmek” ise akademisyenler tarafınca birebir yoğunlukta kıymetli görülmüyor. Öğrenciler için de evvelar değişiyor. Bu ve gibisi araştırmalar iş hayatına atılmadan evvel son durak olan üniversitelerin eğitim modellerini gözden geçirirken mesleksel eğitimde verilmesi gereken temel bilgiler haricinde, patron taleplerinin ve öğrenci beklentilerinin dikkate alınması gerektiği görüşünü destekliyor.
Atlas Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Mustafa Küçük, bu görüşü dayanaklar nitelikte Z nesli ve beklentilerini şöyleki tabir ediyor: “Z jenerasyonu öğrenme sürecine dahil olan, toplumsal tecrübeyi önemseyen, meslek odaklı, pasif olmayı reddeden, interaktif, dijital öğrenme araçlarını fazlaca uygun kullanan ve bilgiye süratli erişimi seven bir nesil. bununla birlikte bilgiyi tecrübeyle birleştirerek, uygulayarak, farklı farklı pratikler ile öğrenmek dileğinde. Z jenerasyonu sonları sevmiyor.” Küçük bu niçinle dünyanın her yerinde çalışabilecek öğrenciler yetiştirmenin hedefl enmesi gerektiğini vurguluyor.
YENİ EĞİTİM MODELLERİ ORTALAMA MAAŞI DA ETKİLİYOR
Çeşitli kesimlerin pandemi niçiniyle operasyonlarını durdurması ve dijital dönüşümlerine yük vermesi, geçen yıldan itibaren üniversite öğrencilerinin de klâsik eğitimin iş arayışında tek başına kâfi olmadığını anlamasına yol açtı. İşsizliğin birden fazla ülkede iki basamaklı arttığı ve patronların yeni personel almayı bırakın kendi personellerine ödeme yapmakta zorlandığı bu vakitte üniversite öğrencileri de gelecekleri için endişeleniyor. Pricewaterhousecooper Global Eğitim ve Kabiliyet Ağı Başkanı Sally Jeff ery, iş yerlerinde görülen dijitalleşmenin, patronların kabiliyet taleplerini de farklılaştırdığını ve bunun alışılagelen meslek fuarları ve stajları sonlandırabileceğini belirtiyor. Öte yandan uzaktan eğitim ve çalışma modellerinin bir artısı olarak tıp öğrencilerinin daha erken klinik tecrübe kazanmaya başladığı ve bunun tıp bölümünde genç iş gücünü artırdığını belirten Jeff ery, bunun yanı sıra üniversite öğrencilerinin en kıymetli kaygılarının maaş olduğunu vurguluyor. Jeffrey, “Geleceğin iş yerleri artık artan bir süratle uzaktan çalışma modellerini benimsiyor ve bu da ortalama maaş seviyelerini etkileyerek klasik eğitim yoluyla alınan diplomaların ehemmiyetini azaltıyor” diyor. Bu kapsamda halihazırda pandeminin olumsuz etkilediği ekonomilerde kendi geçimlerini sağlamak isteyen üniversite öğrencilerinin daha düşük bir fiyat karşılığında çalışmak için klâsik üniversite eğitimini tercih etmektense uzaktan eğitim modellerini tercih ederek hem tasarruf sağlamayı birebir vakitte kelam konusu dönüşümlerden geçen iş yerlerinde işe alınılabilirliklerini artırmayı hedefledikleri görülüyor.
Eğitim, teknolojiyle daha ağır destekleniyor
Hem yüz yüze tıpkı vakitte uzaktan eğitimin bir ortada yürütüldüğü hibrit modeller, birfazlaca ülkede yeni eğitim öğretim devirleri için uygulanmaya hazırlanılıyor. Bu noktada eğitimde kişiselleştirilmiş, sürükleyici, yenilikçi ve 3 boyutlu öğrenme ortamları sunan sanal ve artırılmış gerçeklik teknolojilerine olan ilgi de artıyor. zSpace Türkiye Müfredat ve Eğitim Tasarım Uzmanı Elif Çilek Ataman, “Teknoloji, eğitimin gayesini klâsik öğretimden daha epey öğrencilerin nasıl öğrendiklerini keşfetmeleri için güçlendirmeye yönelik dönüştürmüş durumda. beraberinde kişiselleştirme gayreti yardımıyla, kişisel öğrenme tarzları eğitimin geleceğinin merkezinde yer alıyor” diyor.
UZAKTAN EĞİTİM İÇİN ÜNİVERSİTELER DE DÖNÜŞÜMDEN GEÇMELİ
Dünya genelinde pandemi öncesinde de hayatımızda yer alan ve yüz yüze eğitime vakit ayıramayanların tercih ettiği uzaktan eğitim modeli artık pandemiyle birlikte kalıcı hale gelmeye başlıyor. Uzaktan eğitimin pandemi öncesinde de yüksek tahsilde gözle görülür bir tesiri olduğu ortada. ABD’de klâsik eğitim veren üniversitelere müracaatlar düşmeye devam ederken, uzaktan eğitim kayıtları 2012’deki 2,2 milyon öğrenciden yüzde 40 artışla 2017’de 3,1 milyona ulaşmıştı. Lakin McKinsey’nin üniversitelerde uzaktan eğitime yönelik hazırladığı bir rapor, uzaktan eğitime yönelik bu ilginin ABD’de eşit olmadığını gösteriyor. Rapora bakılırsa Southern New Hampshire Üniversitesi (SNHU), Western Governors Üniversitesi (WGU) ve Arizona Devlet Üniversitesi (ASU) uzaktan eğitimdeki büyümenin yüzde 10’undan sorumluyken, McKinsey başka üniversitelerin de pandemiyle birlikte artışa geçen bu trendden yaralanmak ve yeni olağanda yüksek tahsilde kalıcı olması beklenen bu Hibrit eğitim modelini en düzgün biçimde kullanabilmek için harekete geçmesi gerektiğini belirtiyor. Yapılan araştırmalarda birçok üniversite öğrencisinin pandemi daha sonrasında yüz yüze eğitime dönmeyi planladığı görülse de hatırı sayılır bir ölçüde öğrencinin de uzaktan eğitime devam etmek istediği görülüyor. Dijital eğitim odaklı bir risk sermayesi şirketi GSV Ventures, “online eğitimin tüm üniversite öğrencileri için normalleşeceğini” ve 2030’a kadar yüksek tahsilin büsbütün dijitalleşeceğini öngörüyor.
Öğrenci odaklı bir yaklaşık uygulayın
SNHU Lideri Paul LeBlanc, “Başarımızın sırrı operasyonlarımızı öğrenci odaklı olacak biçimde dönüştürmek oldu” derken, önde gelen online üniversiteler de bu yoruma katılıyor ve tek bir hedefl e online stratejiler geliştirdiklerini söylüyor. Bu kapsamda McKinsey, üniversitelere; eğitimlerini uzaktan devam ettirmek isteyen öğrencilere kayıtlardan kısım seçimine her alanda takviye olacak bireye özel rehberlik ve danışmanlık hizmeti sunmalarını ve akademik olarak zorluk yaşayan öğrencilerin tespit edilerek bu öğrencilerin eğitimlerini tamamlayabilmeleri için gereken müdahaleleri yapmalarını tavsiye ediyor. Uzaktan eğitim modelinde öğrencilerin başarısı için fakülte üyeleriyle akademik bağın değerine dikkat çeken McKinsey, üniversitelerin öğrenciler ve fakülte içinde teğe bir görüntü görüşmelerin bu bağın kurulması için işe yarayacağını belirtiyor. Ayrıyeten rapora bakılırsa, öğrencilerin daha pürüzsüz bir eğitim alabilmeleri için 7/24 hizmet veren ve derslere erişim ve yazılım üzere teknik dayanak sağlanması da uzaktan eğitimin geleceğinde kıymetli bir rol oynayacak.
Pazarlamaya yatırım yapın
Online üniversitelerin muvaffakiyetinde öne çıkan bir öbür faktörün pazarlama olduğuna dikkat çekilen McKinsey raporunda, en yüksek uzaktan eğitim kaydı bulunan üniversitelerin pazarlamaya neredeyse dijital perakende şirketleri ve teknoloji şirketleri kadar bütçe ayırdığı görülüyor. ABD’de öğrencilerin üçte ikisinin uzaktan eğitim müracaatlarını dört haft ada tamamladığı belirtiliyor. Online eğitim veren üniversiteler uzaktan eğitim talep eden öğrencilerin yüz yüze eğitimi yeğleyen öğrencilere göre karar verme süreçlerinin daha süratli olduğu görülürken, McKinsey bu kapsamda uzaktan eğitim modelinin yaygınlaşmaya başladığı bu vakitte üniversitelerin pazarlamayı hafifçee almamaları gerektiği ihtarını yapıyor.
YENİ ÇALIŞMA DÜNYASI, EĞİTİM TİPLERİ İÇİN YENİ BEKLENTİLER YARATIYOR
KPMG araştırmasından birtakım çıktılar:
– Yüksek tahsilin fiyatlı olduğu biroldukça Avrupa ülkesinde ebeveynler, çocuklarının üniversiteye gitmesini istiyorlar, fakat konuta tesisatçı çağırmaya paraları yetmiyor. Zira maharet eğitimi ve çıraklık, yüksek tahsildeki genişleme niçiniyle geri plana atıldı. Orta tahsil daha sonrası yüksek tahsil ve mesleksel tahsil planlamaları içinde önemli dengesizlikler var.
– Teknolojik değişim ve yeni çalışma dünyası, ortaöğretim daha sonrası eğitim cinsleri için yeni beklentiler ortaya çıkarıyor. Demografik değişim muhtemelen birden fazla liberal demokraside daha küçük lokal öğrenci kümelerinin oluşmasına niye olacak.
– Çin, lokal üniversite sistemini bir eğitim modeli olacak biçimde süratle geliştiriyor. Hindistan, orta öğretim daha sonrası kurumlarına büyük yatırım yapıyor. Milletlerarası talep, klâsik üniversite eğitiminden mesleksel ve pratik kurslarla yeteneklerini geliştiren teknik insanlara kayıyor.
özelleştirilmiş tahsil muvaffakiyetin anahtarı
– Tüm tezler ve varsayımlar, yüksek tahsilin tekdüzelikten büyük çeşitliliğe geçeceğini işaret ediyor. Fizikî olarak, gerçek yerleşkeler, artırılmış yerleşkeler (karma gerçeklik ve analog dünyanın birleştiği yer) ve sanal öğrenme ortamlarının karışımını goreceğiz.
– Eğitimsel olarak, içerik ve sunumla ilgili hayli daha fazla tecrübeye şahit olacağız. Bu çeşitliliğe, kişisel öğrencilerin gereksinimlerini karşılama arayışı istikamet verecek.
– kişiselleştirilmiş tahsilinin kalitesi, kurumsal muvaffakiyetin anahtarı olacak.
– Dönüşüm yalnızca müfredat, eğitimin devamı, öğrenci takviyesi ve araştırmayla sonlu kalmayacak. Art ofis, işletme modeli, teknoloji ve temelde her tertipte bulunması gereken esneklik, çeviklik üzere yeteneklerin toplamı da dönüşümün modülü. Bu yeteneklere yüksek düzeyde sahip olan kurumlar, yıkımdan kurtulmak ve yeni sistemi yaratmak konusunda epeyce daha donanımlı olacaklar. Daha verimli ve daha düşük maliyetli bir yapı mümkün. Buna karşılık yüksek tahsil kurumları, öğrenme ve araştırma için daha fazla kaynağa sahip olacaklar.
E-öğrenme büyüyecek
– Dijital ihtilal, bilhassa daha uygun fiyatlı çevrimiçi eğitimde yeni rakipler yaratıyor. Dünyada, e-öğrenmenin 2018-2024 içinde yıllık yüzde 7,5 ila 10,5 oranında büyümesi bekleniyor. Birfazlaca klâsik üniversitenin organizasyonel olarak bu sisteme geçemeyeceği, birçoklarının da kültürel manada buna isteksiz olduğu görülüyor. Bu tablo rakipleri daha kuvvetli hale getirecek.
– Kurslar, bugüne kadarki kurgunun bilakis teknoloji sayesinde evvela dijital sunulacak biçimde tasarlanacak ve yüz yüze eğitimde beşerle desteklenecek. XYazılı metin ve sunumlara eşlik eden görüntü, karma gerçeklik ve simülasyonların yanı sıra hologramlar da eğitimin modülü olacak.
– Her bahis için akıllı botlar, gelişmiş öğrenme analitiği tarafınca izlenen, geniş ölçekte özelleştirilmiş öğrenme imkanı sağlayacak. Öğrenciler bu tecrübesi yaşamak için konuttan ayrılmak zorunda kalmayacak.
Günümüzde, mesleksel marifetlerin tek başına kâfi olduğunu söylemek güç
Prof. Dr. M. N. Alpaslan Parlakçı – İstanbul Bilgi Üniversitesi Rektörü
● Üniversitelerin toplumsal dönüşümdeki ivmeyi yakalayabilmesi için eğitim modellerini bir daha gözden geçirmeleri gerektiğini düşünüyorum. Üniversite eğitimi bugün temel olarak sanayilerin gereksinimlerinden doğan mesleksel maharetleri bireylere kazandırmak üzerine yapılanmış durumda. Bu sanayi toplumu için en temel gereksinimdi, fakat dijital teknolojilerin ve inovasyonun istikamet verdiği ortasında yaşadığımız bilgi toplumunda mesleksel maharetleri bireylere kazandırmanın tek başına kâfi olduğunu söyleyebilmek güç. Zira çağımızda hem bu hünerler süratle eskiyor; birebir vakitte hayat uzunluğu tıpkı mesleği sürdürebilme durumunun azaldığını görüyoruz. ötürüsıyla, bilgi toplumu kendini daima geliştiren, hayat uzunluğu öğrenme maharetlerine sahip bireylere gereksinim duyuyor. Bu niçinle, öğrencilerimize epeyce taraflı bireyler olarak profesyonel hayata atılabilecekleri farklı yetkinlikler kazandırmamız ve bu yetkinlikleri hayatın ortasında nasıl kazanabileceklerini öğrenmelerini sağlamamız gerekiyor. Biz bu doğrultuda “yaparak öğrenmeye” dayalı bir eğitim modelini benimsiyoruz. Bu modelde tahsil seyahati tecrübe üzerine inşa ediliyor. Öğrencilerimiz memleketler arası atölye çalışmalarından yeni jenerasyon laboratuvarlara, stüdyolara ve simülasyon odalarına kadar hem üniversite ortamında tıpkı vakitte sektörel iş birliklerimiz yardımıyla iş ömründe mesleksel tecrübe kazanmış olarak mezun oluyorlar.
e-öğrenme imkanları geliştirilmeli
Diplomaya bakış açısının keskin olarak değişeceğini düşünmüyorum; lakin üniversitelerin yeni dijital eğitim teknolojilerini
benimsemelerinin, e-öğrenme imkanlarını geliştirmelerinin hem değerli bir muhtaçlık olduğu tıpkı vakitte gelecekte onları ileri taşıyacağı kanısındayım. COVID-19 pandemi süreci bu gereksinimi fazlaca net gösterdi. Çevrimiçi eğitimin hem yararları hem sonları bu süreçte daha uygun anlaşıldı. Yeni teknolojilerle harmanlanmış bir eğitimin eğitim kalitesini de yükselteceğini ve öğrencilere farklı öğrenme tecrübeleri sunabileceğini düşünüyorum.
“Yaparak öğrenme”yi önemsiyoruz
BİLGİ olarak öğrencilerimizin 21. yüzyılın iş dünyasında farklılıklarını ortaya çıkarabilecekleri yetkinlikler kazanmalarını önemsiyoruz. Onların çağımızda giderek daha kıymetli hale gelen analitik fikir, doğurganlık, özgünlük, tahlil üretme, eleştirel düşünme üzere maharetlerini geliştiren; var olan potansiyellerini ve yeteneklerini keşfedebilecekleri bir eğitimi her programımızda önceliğimiz olarak görüyoruz. Bunun yolunun “yaparak öğrenmeye” ve mesleksel hayatta tecrübeye dayalı bir eğitimden geçtiğine inanıyoruz. Öbür yandan, globalleşmenin farklı bir boyut kazandığı çağımızda gençlerin memleketler arası alanda rekabet edebilecekleri bir donanım kazanabilmeleri büyük kıymet taşıyor. Bu donanımı kazanmak memleketler arası seviyede bir yükseköğretim ile mümkün. Memleketler arası temaslarımızla öğrencilerimize dünyaya açılabilecekleri imkanlar sunuyoruz.
Bugün, diploma değil diplomayı taşıyan birey öne çıkıyor
Prof. Dr. Mehmet Durman – Beykoz Üniversitesi Rektörü
● Artık klasik olan hiç bir şey devam edemez. Her şeyin epey süratli değiştiği periyotta değişmek zorundasınız. Değişimi yönetmek zorundasınız. Teknoloji ulaşılabilir. Siz teknoloji ile ne yapacaksınız? Değerli olan bu. ötürüsıyla üniversitelerde de bireylerin evvel buna adapte olmaları gerekiyor. Akademik takım yeniliklere açık olmalı. Şahısların değişimi kolay olabiliyor tahminen fakat bireylerin ortasında bulunduğu toplulukların değişimi kolay değil. Burada yönetimsel özellikler de hayli değerli. Değişimi yönetebilecek suratı ve motivasyonu yaratabilecek sistemler oluşturmamız gerekiyor. Şu anda üniversitelerin durumu maalesef klasik. Değişim o kadar süratli ki, okumaya gelen öğrencilerimizin ilgisini çekecek eğitim sistemini oluşturmak lazım. Bu motivasyonu yaratacak bir eğitim sistemi genel olarak bakıldığında ülkemizde de maalesef yok.
Birikimlerin pahası artıyor
Artık şahıslar uzun ve ağır üniversite devri yerine daha pratik çabucak istihdama ve gayeye yönelik eğitimi tercih ediyorlar. Bu yurtharicinde da giderek kıymet kazanıyor. Bir amaç ve gayeye gitmek ismine şuana kadar daima diploma emeldi. Olağan temel olarak bir diploma olacak fakat bugün artık diploma değil diplomayı taşıyan birey öne çıkıyor. Kişinin birikimleri öne çıkıyor.
Evvelki öğrenmeler tanınmalı
Gelecekte üniversiteler, sonları olan, spesifik olarak dört yıl okunan bir sistemden daha epeyce derecelerin, diplomaların belgelendiği bir kurum haline gelecek diye düşünüyorum. İngiltere, ABD ve Kanada evvelki öğrenmenin tanınması diye bir kavram var. Bizde mevzuat buna açılım sağlamıyor. Türkiye’nin en zayıf olduğu alan da bu. Yani siz bir yerden eğitim alıp sertifika almış olabilirsiniz. Hatta hiç bir eğitim almadan çalışırken öğrenmiş olabilirsiniz. Bunun portfolyosunu oluşturarak bende şu eğitimler ve sertifikalar var diye bir eğitim kurumuna gittiğinizde üniversitelerin yapması gereken bunu incelemek ve hakikaten de bu bilgilere sahipse diploma vermek. Ya da bir kısmına sahipse eksik kalan kısımları için 4 yıl değil de 2 yıl okuyup diplomasını sağlayan sisteme geçilmesi gerekiyor. Fransa’da uzun yıllar bir alanda çalışıp tecrübe kazanmış biri lisans ve yüksek lisansa sahip olmadan doktora yapabiliyor. Zira kazanımları iş yerinde sağlamış. bu biçimdelikle diploması olmayan birikmiş potansiyel iş gücüne kazandırılıyor.
Eski sistemlerle çocuklarımızı muvaffakiyete ulaştıramayız
Daha esnek bir eğitim sistemine, daha esnek öğrenme yollarına muhtaçlığımız var. Olmaz değil lakin en uygun neyin olması gerektiğini tartışmalıyız. Günümüz gençliği bunu istiyor. Biz eski tekniklerle çocuklarımızı muvaffakiyete ulaştıramayız, hele mutluluğa hiç ulaştıramayız. Şu andaki gençlik hayli farklı ve öğrenme formları de farklı. Önyargısız, düşünerek geleceği nasıl tasarlayabiliriz? Buna konsantre olmamız lazım.